Dukielski
Przegląd
Samorządowy

Wrzesień 2004
 nr 9(161)

 w gminie
 wydarzenia
 komentarze
 sport
 okładka

 wersja PDF

 kuchnia regionalna

 powrót

 

Aktualności z gminy

Ratujemy dukielską świątynię!

Kościół parafialny p.w. Świętej Marii Magdaleny w Dukli należy do najcenniejszych zabytków architektury sakralnej XVIII wieku, którego rangę podnosi rokokowe wyposażenie i wystrój malarski epoki.
Po zniszczeniach dokonanych w 1944 roku, dekoracja malarska ścian i sklepień została częściowo zrekonstruowana w latach 1965-66 przez malarza Konstantego Tiunina. Prace te jednak nie powstrzymały procesu niszczenia całego wyposażenia świątyni. Utrzymanie wartości zabytkowej kościoła zawdzięczamy wspaniałemu gospodarzowi św.p. księdzu prałatowi Stanisławowi Głogowskiemu. On to wszelkimi możliwymi środkami utrzymywał kościół w należytym stanie technicznym, wiedząc o tym, że jest on dziedzictwem kultury polskiej.
Dla utrzymania kościoła jako domu Bożego i pomnika kultury polskiej dla dalszych pokoleń,w roku 1998 przyjęty został plan prac konserwatorskich we wnętrzu świątyni.
Z pomocą finansową i fachową przyszedł Wojewódzki Konserwator Zabytków i jego współpracownicy Delegatury w Krośnie.
Nieprzerwanie, od 1998 r. w kościele wykonywana jest pełna, kompleksowa konserwacja wnętrza, tj. malowideł ściennych i wyposażenia, przywracająca mu XVIII - wieczną świetność.
Całkowity koszt tych prac wraz z konserwacją nawy głównej, która ukończona zostanie końcem października 2004 r., sięga kwoty 1.600.000 PLN – jeden milion sześćset tysięcy złotych.
Na przestrzeni lat 1998 – 2004. Parafia wystarała się o środki finansowe w wysokości 1.265.000 PLN – jeden milion dwieście sześćdziesiąt pięć tysięcy złotych, które to pochodziły z różnych źródeł.
Głównym sponsorem wspomnianych prac jest Wojewódzki Konserwator Zabytków, który wspomaga nasz kościół rokrocznie i na dzień dzisiejszy przekazał łączną kwotę w wysokości 536.000 PLN. Kolejnym hojnym ofiarodawcą była Fundacja Współpracy Polsko – Niemieckiej, która wsparła nas kwotą w wysokości 300.000 PLN. Ministerstwo Kultury przekazało na konserwację kościoła kwotę w wysokości 200.000 PLN, dzięki pomocy posła Józefa Głowy. Ponadto Urząd Gminy Dukla również docenia wartość zabytkową naszego kościoła i rokrocznie wspomaga nas finansowo i to w czasie prac bardzo ważnych i koniecznych. Łącznie na cele konserwatorskie Gmina przekazała kwotę w wysokości 79.500 PLN.
Nasza parafia wyraża wdzięczność innym instytucjom, które wsparły nasze starania w pozyskiwaniu środków finansowych, a to: Marszałkowi Województwa Podkarpackiego, który przekazał kwotę w wysokości 45.000 PLN, firmie „Trans Bieszczady” z Dukli, która zasiliła nas kwotą w wysokości 50.000 PLN. Ponadto z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych – Funduszu Kościelnego otrzymaliśmy kwotę 34.500 PLN. Fundacja niemiecka Kirche im Not wsparła nas kwotą 20.000 PLN, w ramach której kupiliśmy aparaty osuszające mury kościoła.
Łącznie w latach 1998 – sierpień 2004 r. parafia otrzymała wsparcie finansowe w wysokości 1.265.000 PLN.
Składki finansowe parafian na konserwację kościoła, w analogicznym okresie, wyniosły 335.000 PLN.
Każdorazowo, po komisyjnym odbiorze kolejnego etapu prac, w którym uczestniczy Pani Zofia Medwecka – profesor Akademii Sztuk Pięknych z Krakowa – rzeczoznawca Ministra Kultury, parafia składa rozliczenie z przyznanej pomocy finansowej.
W celu ostatecznego zakończenia prac konserwatorskich we wnętrzu kościoła, niezbędne jest jeszcze wykonanie: kompleksowej konserwacji malowideł ściennych zakrystii, kruchty południowej i zachodniej oraz ich wyposażenia. Ponadto konserwacją muszą być objęte ławki z wnętrza kościoła, w ilości 20 szt.
Na wykonanie prac konserwatorskich w latach 2005 – 6, parafia będzie występować z wnioskiem do Unijnych Funduszy Strukturalnych oraz innych instytucji.
Parafia ma nadzieję na uzyskanie z tych źródeł dalszych środków finansowych, z uwagi na daleko zaawansowane prace konserwatorskie oraz ze względu na wartość zabytkową świątyni. Dodać należy, że parafia czyni starania u Ministra Kultury, o wpis kościoła na listę pomników kultury polskiej.
Mamy w Dukli ogromne bogactwo narodowe, jakim jest kościół parafialny, on też ściąga wielu turystów, przyczyniając się do rozwoju miasta i jest wspaniałą wizytówką Dukli.

Ks. Stanisław Siara
Proboszcz

Zwrot majątku rodzinie Tarnowskich

W latach 1944-1945 (na mocy przepisów dekretu PKWN z 6 września 1944 r.o przeprowadzeniu reformy rolnej) został przejęty na własność państwa majątek ziemski Stanisława Tarnowskiego – Męcińskiego, położony na terenie Dukli.
Pan Stanisław Tarnowski – Męciński uznając, że nie wszystkie nieruchomości podlegały przejęciu na cele reformy rolnej, zwrócił się w 1993 r. z wnioskiem do Wojewody Krośnieńskiego żądając ich zwrotu. Wnioskiem objęte zostały działki położone w Dukli, na których znajdują się; zabytkowy ratusz - na działce nr 89/1 o pow. 649m2, budynek szkoły ogólnokształcącej - na działce nr 20 pow. 9974m2, budynek poczty - na działce nr 18 o pow. 1927m2, budynek zakładu opieki zdrowotnej - na działce nr 30/2 o pow.1235m2, budynek na działce nr 30/1 o pow. 1525 m2, w którym znajdują się biblioteka, przedszkole i lokale mieszkalne oraz działki stanowiące zespół pałacowy z parkiem i kaplicą grobową.
Wojewoda Krośnieński decyzją z dnia 10 grudnia 1997r. orzekł, że nieruchomość gruntowa położona w Dukli, na której znajdują się budynek zakładu opieki zdrowotnej, biblioteki, przedszkola i lokali mieszkalnych, a także budynek liceum ogólnokształcącego i zespół pałacowy z parkiem była zgodna z przepisami dekretu PKWN. Od tej decyzji odwołanie wniósł Stanisław Tarnowski- Męciński. Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej utrzymał w mocy decyzję Wojewody Krośnieńskiego.
Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 8 czerwca 2000 r. uchylił zaskarżoną decyzję Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, do ponownego rozpatrzenia.
Odrębnym postępowaniem toczyła się sprawa zwrotu zespołu pałacowego z parkiem i kaplicą grobową.
W latach 1993 – 2001 wymienione wyżej nieruchomości zostały nabyte nieodpłatnie przez Gminę Dukla na podstawie przepisów komunalizacyjnych.
Starania rodziny Tarnowskich o zwrot majątku znajdującego się na terenie miasta Dukla rozpoczęły się w roku 1993, a zakończyły ugodą w roku 2004 pomiędzy pełnomocnikiem rodziny Tarnowskich, Gminą Dukla i St. Powiatowym w Krośnie. W okresie tym wydawane decyzje przez wiele instancji sądowych i państwowych wykluczały się nawzajem. Chcąc zatem zakończyć wieloletni spór o zwrot majątku położonego na terenie Dukli, w dniu 22 czerwca 2004 r., strony zawarły porozumienie, w którym określiły następujące stanowiska. Rodzina Tarnowskich otrzymuje następujące nieruchomości: budynek liceum ogólnokształcącego, budynek zakładu opieki zdrowotnej wraz z biblioteką, przedszkolem, mieszkaniami komunalnymi, apteką i budynek ratusza. W w/w budynkach zostaną zachowane ich dotychczasowe funkcje użytkowe. Stawki czynszu wg deklaracji p. Jana Tarnowskiego-Męcińskiego nie ulegną zmianie.
Natomiast zespół pałacowy wraz z parkiem, będący własnością Starostwa Powiatowego w Krośnie decyzją Wojewody Podkarpackiego podlegał dekretowi o reformie rolnej, przez co nie podlega zwrotowi rodzinie Tarnowskich. Wyjątek stanowi część działki, na której stoi kaplica grobowa, która podlega zwrotowi rodzinie.
Janina Knap

Opieka zdrowotna w gminie zapewniona

Dobre funkcjonowanie służby zdrowia jest niezwykle ważne dla wszystkich mieszkańców naszej gminy. Nikt zatem nie dziwi się, że ten temat jest numerem 1 w gminie. W poprzednim numerze opisano przekształcenie dukielskiego ZOZ-u z publicznego w niepubliczny.
Mieszkańcy naszej gminy nie muszą się martwić o opiekę zdrowotną, bowiem kontrakt na świadczenie usług medycznych podpisany został między Niepublicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej „VIVA” (stworzony przez lekarzy, którzy pracowali w publicznym ZOZ-ie), a Narodowym Funduszem Zdrowia w Rzeszowie już od 1 września 2004 r.
Pozostają wszystkie ośrodki zdrowia funkcjonujące do tej pory, a zatem w: Iwli, Łękach Dukielskich, Równem, Jaśliskach, Tylawie i Dukli.
W ramach niepublicznego zakładu będą świadczone usługi z zakresu:
- podstawowej opieki zdrowotnej,
- specjalistyki, a to: ginekologii i położnictwa, laryngologii i okulistyki,
- stomatologii ( w Zespole Szkół Publicznych w Dukli i ośrodku zdrowia w Jaśliskach),
- higieny szkolnej (wszystkie szkoły z terenu gminy).
Tak samo funkcjonować będzie pielęgniarka środowiskowa i położna środowiskowa.

Będą również świadczone usługi z zakresu rehabilitacji leczniczej przez Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Dukli „REVITA”, który ma również podpisana umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia w Rzeszowie.

Marek Górak
Burmistrz Gminy Dukla

Informacje o Cmentarzu Komunalnym w Dukli

Uchwałą Rady Miejskiej w Dukli Nr XIX/138/04 z dnia 21 czerwca 2004 r. założony został cmentarz komunalny w Dukli, w wyniku nieodpłatnego przejęcia tej nieruchomości na własność Gminy Dukla od Parafii Rzymsko – Katolickiej pw. św. Marii Magdaleny w Dukli.

Wysokość opłat za pochówek i świadczenie usług cmentarnych określa załącznik Nr 2 do w/w Uchwały. (podajemy obok)

Z dniem 1 lipca 2004 roku na podstawie umowy zawartej z Gminą Dukla – Gospodarka Komunalna i Mieszkaniowa w Dukli Sp. z o. o. została administratorem Cmentarza Komunalnego.

Wszelkie sprawy związane z cmentarzem tj.: pochówek, budowa nagrobka, remonty i rezerwacja miejsca itp., należy załatwiać w siedzibie Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Dukli Sp. z o. o. ul. Parkowa 5, w dniach od poniedziałku do piątku, w godzinach od 7.00 - 14.30 , w soboty i niedziele tylko w sprawach pochówku należy, kontaktować się osobiście lub telefonicznie z: p. Marianem Leńczykiem– tel. 43 30 163, 0 608 612 056; lub p. Tadeuszem Turkiem – tel. 43 35 206.

Przy zgłoszeniu pogrzebu należy posiadać kartę zgonu.

W chwili obecnej prowadzona jest szczegółowa inwentaryzacja cmentarza, dlatego prosimy wszystkich zainteresowanych o uregulowanie spraw związanych z rezerwacją miejsc na kolejne 20 lat.

Andrzej Bytnar
Prezes GKiM sp. z o.o.
w Dukli

CENNIK OPŁAT ZA USŁUGI POGRZEBOWE
NA CMENTARZU W DUKLI PRZY UL. POCZTOWEJ

Wyszczególnienie prac i czynności

USŁUGI PODSTAWOWE Odpłatność za usługę
1. Wykopanie i zasypanie grobu dużego ziemią 350,0 zł.
2. Wykopanie i zasypanie grobu w obramowaniu 380,0 zł.
3. Wykopanie i zasypanie grobu małego ziemią 120,0 zł.
4. Wykopanie i zasypanie grobu dużego podwójnego 400,0 zł.
5. Wykopanie i zasypanie grobu ziemnego dużego
w istniejącym nagrobku przykrytego płytą 450,0 zł.
6. Otwarcie i zamknięcie grobowca, katakumby
z włożeniem trumny 250,0 zł.
7. Eskumacja trumny z grobu dużego 1000,0 zł.
8. Eskumacja trumny z grobu małego 500,0 zł.
9. Eskumacja trumny z grobowca, katakumby 750,0 zł.
10. Opłata za utrzymanie czystości i porządku
pobierana przy pogrzebie 150,0 zł.
11. Opłata za korzystanie z kaplicy cmentarnej 100,0 zł.
12. Opłata za wjazd na cmentarz ze zwłokami /karawan/ 50,0 zł.
13. Opłata za wjazd na cmentarz 10,0 zł.
14. Opłata za korzystanie z wody 10,0 zł.
15. Opłata za miejsce pod grób ziemny jednomiejscowy do 20 lat 100,0 zł.
16. Opłata za miejsce pod grób ziemny dwumiejscowy do 20 lat 200,0 zł.
17. Opłata za miejsce pod grób dla dziecka do 20 lat 50,0 zł.
18. Opłata za miejsce pod grób-za każde następne miejsce 100,0 zł.
19. Opłata za miejsce z placem budowy katakumby
pionowej podwójnej do 20 lat 250,0 zł.
20. Opłata za miejsce z placem budowy katakumby
poziomej podwójnej do 20 lat 400,0 zł.
21. Opłata za miejsce z placem budowy katakumby,
grobowca rodzinnego na 4 miejsca do 20 lat 1000,0 zł.
22. Za każde dodatkowe miejsce w katakumbie lub grobowcu 200,0 zł.

USŁUGI DODATKOWE
1. Zezwolenie na obmurowanie grobu ziemnego
/pozostawienie grobu na 20 lat/ 60,0 zł.
2. Za pozostawienie grobu na dalsze 20 lat 100,0 zł.
3. Wznowienie opłaty za każdy nieopłacony rok po 20 latach
- od momentu upłynięcia tego okresu do momentu wznowienia
opłaty na następne 20 lat 10,0 zł.
4. Za przewóz materiałów budowlanych do 1,5 tony 25,0 zł.
5. Za przewóz materiałów budowlanych powyżej 1,5 tony 50,0 zł.
6. Za składowanie materiałów budowlanych na nagrobek 5,0 zł.
7. Za składowanie materiałów budowlanych na katakumbę, grobowiec 10,0 zł.
8. Kaucja zwrotna za uporządkowanie terenu budowy nagrobka,
katakumby, grobowca /ziemia, deski, gruz, krzyż, żwir/ 100,0 zł.

RENTY STRUKTURALNE!

W związku z wejściem w życie, z dniem 01.08.2004 r. przepisów w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na uzyskiwanie rent strukturalnych, informujemy, że w tutejszym Urzędzie Gminy, w pokoju nr 12 / I piętro/, można uzyskać druki, wyjaśniające rolnikom, jakimi dokumentami należy się posługiwać przy składaniu wniosku o rentę strukturalną oraz orientacyjne średnie koszty wykonania niezbędnej dokumentacji formalno – prawne, a także jak należy postępować, gdy zachodzi konieczność:

1. regulacji stanu prawnego nieruchomości /np. brak księgi wieczystej lub nieaktualny wpis w księdze wieczystej/,
2. przeniesienia prawa własności w formie aktu notarialnego.

Przypominamy rolnikom, że wnioski o przyznanie renty strukturalnej należy składać w Powiatowym Biurze Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Krosno, ul. Żwirki i Wigury 9.
beż

Wakacyjna wielka woda

Już nie pierwszy raz w czasie lata występują na naszym terenie obfite opady deszczu, a w ich wyniku gwałtowny przybór wód w rzekach i potokach powodujący podtopienia domów, zniszczenia upraw, dróg, mostków itp. Dwadzieścia czy trzydzieści lat temu, takie groźne poziomy wód w rzekach i potokach występowały najczęściej w okresie wiosennych roztopów lub jesiennych słot. Widocznie jednak klimat zmienia się, a co za tym idzie, coraz częściej występują niespodziewane, groźne zjawiska atmosferyczne. Pamiętamy zniszczenia w lecie 2002 r. w Olchowcu i Mszanie, a jeszcze przed nimi w Nadolu, Teodorówce, Głojscach Iwli itp. W tym roku największe podtopienia wystąpiły w Cergowej, Teodorówce, Nadolu, Lipowicy, Zboiskach i Równem – w ostatnim tygodniu lipca cały tydzień padał obficie deszcz, a 29, 30 i 31 strażacy mieli pełne ręce roboty. Pompowano zalane piwnice, w kilku przypadkach pomagano w przenoszeniu mienia z zalanych piwnic i obejść gospodarskich, a po poprawieniu się pogody czyszczono studnie. W piątek, 30 lipca strażacy wykonali ponad 40 pompowań wody z zalanych pomieszczeń, a w kolejnych dniach około 80 czyszczeń studni. W akcji brały udział wszystkie jednostki OSP z gminy. Najgroźniejsze było wystąpienie z brzegów potoku płynącego wzdłuż drogi Dukla – Jasionka w Cergowej. Przez pewien czas droga zamieniła się w rwącą rzekę, a woda zalała obejścia i piwnice kilku budynków.
Od pierwszego dnia sierpnia pracownicy Urzędu Gminy w Dukli przystąpili do szacowania szkód, a następnie do sporządzenia wniosku o pomoc finansową do Wojewody Podkarpackiego. Szkody wyrządzone na terenie naszej gminy wyszacowano na kwotę ponad 3 mln zł. Obecnie trwa weryfikacja szacunków, bowiem ogólne straty szacowane przez samorządy podkarpackie na prawie 250 mln zł. wydają się służbom wojewody zawyżone.
/zed/

Miejscowości, których już nie ma

Po opisie miejscowości Gminy Dukla, które są obecnie zamieszkałe, tworzą odrębne sołectwa lub wchodzą wraz z innymi w skład jednego, przyszła kolej na te, które w wyniku różnych zdarzeń są obecnie „miejscem na mapie”.
Historia cywilizacji uczy, że osady, wsie i miasta powstają, rozwijają się, przechodzą kryzysy, upadają, powstają znowu lub giną w mrokach dziejów. Wiek XX, a zwłaszcza obie wojny światowe, dokonały ogromnych zniszczeń na ziemi dukielskiej. Czego nie dokonały walczące oddziały dokonali ludzie zaraz po wojnie.
Polityka polska w latach 40-tych i 50-tych nie była przyjazna dla zwykłych ludzi. Wrogów szukano wszędzie. Cierpieli na tym ludzie, cierpiały całe społeczności.
Powojenne prześladowania dosięgły ludność łemkowską zamieszkującą Karpaty, dzisiejszą południową część Gminy Dukla.
Po wielu wsiach pozostały nikłe ślady, ot jakaś kapliczka, przydrożny krzyż, któremu ktoś w głupocie połamał ramiona, wzniesienia z resztkami murów gdzie dawniej stały cerkwie. pozarastane pokrzywami „chałpniska”, studnie bez cembrowiny, zarastające miedze i kwitnące wiosną zdziczałe jabłonie, grusze i śliwy.
Z krajobrazu Dukielszczyzny zniknęły: Kamionka, Rudawka Jaśliska, Czeremcha, Lipowiec, Wilsznia, Smereczne. Jak wyglądały, skąd się wzięły.

Kamionka – przywilej lokacyjny wsi wydany został w roku 1541 przez biskupa przemyskiego Stanisława Tarło, nazwa miejscowości wymieniana jest jednak w dokumentach z roku 1526. Wieś położona była u północnych podnóży Piotrusia (na wschód od Zawadki Rymanowskiej). Wieś wchodziła w skład „klucza jaśliskiego” – zespołu dóbr będących w posiadaniu przez biskupstwo przemyskie obrządku łacińskiego. Do 1939 roku we wsi mieszkało ok 65 rodzin. Część po wojnie wyjechała dobrowolnie na wschód.
25 sierpnia 2004 roku na Rynku Głównym w Krakowie, podczas Targów Cepelii, w których Gmina Dukla była gościem specjalnym, podeszła do naszego stoiska starsza pani i w języku angielskim zapytała co dzieje się z Kamionką. Okazało się, że jej rodzice do 1944 roku mieszkali w Kamionce, a ona sama obecnie mieszka w Paryżu i nigdy nie widziała wsi swoich rodziców. Wzruszyła się po otrzymaniu książki „Pozdrowienia z Dukli” i prosiła pozdrowić ziemię dukielską.

Czeremcha – lokowana na prawie wołoskim w roku 1527 położona była w dolinie na południe od Jaślisk. Prowadził przez nią trakt handlowy z Węgier. W 1769 roku istniał w niej warowny obóz konfederatów barskich, z którego dokonywali licznych zbrojnych wypadów.
Do chwili wybuchu II wojny światowej we wsi mieszkało ok. 400 osób. w czasie II wojny światowej znajdowała się tu niemiecka strażnica graniczna. Bezpośrednio po wojnie znaczna część mieszkańców wsi – Łemków wyjechała dobrowolnie na wschód.

Lipowiec – lokowany na prawie wołoskim w 1527 roku leżał na południe od Jaślisk w dolinie potoku Bielcza. Dzisiejszy Lipowiec (zabudowania p. Kuśnierza) to nie to samo co tamta wieś. W okrsie I wojny światowej wieś ucierpiała w wyniku zaciętych walk toczonych na górze Kamień. W 1929 roku mieszkańcy Lipowca przeszli zbiorowo na prawosławie, przyłączając się do schizmy Tylawskiej.
We wsi istniały trzy świątynie: dwie grecko-katolickie i jedna prawosławna, postawiona z własnych środków mieszkańców w proteście przeciwko biskupstwu przemyskiemu, które nie wsparło finansowo budowy świątyni.
Po II wojnie światowej mieszkańców wysiedlono, większość wyjechała na wschód, reszta w koszalińskie.

Smereczne – po raz pierwszy w dokumentach pojawia się w roku 1592, wymieniana jako własność Andrzeja Męcińskiego. Wieś istniała jednak już wcześniej. W 1939 roku liczyła 32 gospodarstwa zamieszkałe przez ok 158 mieszkańców. W okresie międzywojennym mieszkańcy przeszli zbiorowo na prawosławie i zbudowali skromną cerkiewkę, po której nie zachowały się żadne ślady.
W czasie II wojny światowej Niemcy zbudowali tu strażnicę graniczną, a macewami z dukielskiego cmentarza żydowskiego wzmocnili część brzegów potoku Wilsznia i wykorzystali je do innych celów. Część uratowanych po wojnie macew trafiła do Muzeum Kultury Łemkowskiej do Zyndranowej.

Wilsznia – nie znana jest data lokacji tej wsi. Pierwsze dokumenty wskazujące na tę wieś pochodzą z XVIII wieku. Od 1875 roku we wsi istniała kopalnia ropy naftowej będąca własnością spółki naftowej Ignacego Łukasiewicza. Do wybuchu II wojny światowej we wsi było 30 gospodarstw rolnych. Wieś nie miała własnej świątyni, mieszkańcy chodzili do cerkwi w Olchowcu, a po przejściu na prawosławie do Tylawy. Wieś ucierpiała bardzo w czasie walk we wrześniu – październiku 1944 roku. Pozbawieni dachu nad głową mieszkańcy wsi zdecydowali się na dobrowolny wyjazd na wschód.

SW