Dukielski
Przegląd
Samorządowy

Kwiecień 2004
 nr 4(156)

 w gminie
 wydarzenia
 komentarze
 sport
 okładka

 wersja PDF

 kuchnia regionalna

 powrót

 

Komentarze, refleksje

Dotacje dla rolników wdrażających programy rolnośrodowiskowe

dokończenie z poprzedniego numeru

Krajowy Program Rolnośrodowiskowy, składa się z następujących pakietów rolnośrodowiskowych:
1. „Rolnictwo zrównoważone” - polega na ograniczeniu nawożenia, zbilansowaniu gospodarki nawozami i przestrzeganiu odpowiedniego następstwa roślin.
2. „Rolnictwo ekologiczne” - polega na stosowaniu metod rolnictwa ekologicznego w rozumieniu ustawy o rolnictwie ekologicznym.
3. „Utrzymanie łąk ekstensywnych” - wiąże się z przywróceniem lub kontynuacją wykaszania traw, w terminie od dnia 1 lipca włącznie, na łąkach jednokośnych o wysokich walorach przyrodniczych, zagrożonych degradacją.
4. „Utrzymanie ekstensywnych pastwisk” – zakłada przywrócenie lub zachowanie ekstensywnych wypasów na półnaturalnych pastwiskach w sposób gwarantujący utrzymanie walorów florystycznych i miejsc przebywania gatunków zagrożonych wyginięciem
5. „Ochrona gleb i wód” - polega na stosowaniu między plonów w celu zwiększenia udziału gleb z okrywą roślinną w okresie jesienno-zimowym.
6. „Strefy buforowe” – polega na tworzeniu nowych 2 i 5 metrowych pasów zadarnionych na granicy gruntów rolnych ze zbiornikami wód powierzchniowych, lub terenami intensywnie użytkowanymi rolniczo, w celu ograniczania negatywnego oddziaływania i ochrony siedlisk wrażliwych.
7. „Ochrona rodzimych ras zwierząt gospodarskich” - polega na utrzymywaniu hodowli ras bydła, koni i owiec zagrożonych wyginięciem.
W roku 2004 planowane jest wprowadzenie pakietów „1-6”, zaś w roku 2005 uruchomienie pakietu „ochrona rodzimych ras zwierząt gospodarskich”. Pakiety „ rolnictwo ekologiczne” i „ochrona rodzimych ras zwierząt gospodarskich” realizowane będą na terenie całego kraju. Pozostałe realizowane będą w wyznaczonych w poszczególnych województwach Strefach Priorytetowych Programu Rolnośrodowiskowego tj na obszarach o wysokich walorach przyrodniczych lub posiadających problemy środowiskowe. Zgodnie z projektem
gminy: Dukla, Rymanów, Iwonicz, Nowy Żmigród, Osiek Jasielski, Dębowiec i Krempna leżą w Strefie Priorytetowej Programu Rolnośrodowiskowego „Beskid Niski „co oznacza, że rolnicy tych gmin mogą wdrażać( pod względem geograficznym ) wszystkie ( pakiety rolnośrodowiskowe i korzystać z tego tytułu z płatności.
Jednak nie wszystkie pakiety można realizować równocześnie na poziomie gospodarstwa, np. pakiety „rolnictwa zrównoważonego” i „ekologicznego” lub pakiety „rolnictwo ekologiczne”i „ochrona gleb i wód” nie mogą być łączone ze względu na nakładanie się tych samych płatnych praktyk co wynika z art. 17 Rozporządzenia Komisji ( KE) nr 445/2002. Natomiast rolnicy zajmujący się produkcją metodami ekologicznymi na terenie stref priorytetowych, będą mogli wdrażać dodatkowo pakiety –„ utrzymanie łąk ekstensywnych’, „utrzymanie pastwisk ekstensywnych”, „ strefy buforowe” i „ochronę rodzimych ras zwierząt gospodarskich”.
Jakie są zasady wdrażania Programu Rolnośrodowiskowego i ubiegania się o pomoc finansową?
· rolnik dobrowolnie uczestniczy w programie;
· jest rolnikiem - ( osobą fizyczną lub prawną ) właścicielem lub dzierżawcą gruntu co najmniej w czasie trwania zobowiązania, który spełnia kryteria zasięgu geograficznego pakietów rolnośrodowiskowych (tj. leży w wyznaczonej strefie priorytetowej;
· gospodaruje na powierzchni co najmniej 1 ha użytków rolnych;
· przygotuje i złoży wniosek do Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wraz z 5-letnim planem rolnośrodowiskowym zatwierdzonym przez doradcę rolnośrodowiskowego. Wnioski będą przyjmowane do 15 stycznia i do 15 sierpnia, rozpatrzone w terminie do dwóch tygodni, początek zobowiązania - od 1 marca i 1 sierpnia danego roku;
· do wniosku dołączy kopię mapy działek gospodarstwa rolnego z zaznaczonymi działkami rolnymi, na których będą realizowane określone pakiety w okresie 5 lat uczestnictwa w programie;
· zobowiąże się do stosowania zwykłej dobrej praktyki rolniczej, na całym obszarze gospodarstwa oraz obowiązków wynikających z programu rolnośrodowiskowego przez okres 5 lat;
· podejmie się prowadzenia szczegółowych zapisów dotyczących gospodarowania i podstawowych danych dotyczących zwierząt (DJP/ha), potrzebnych dla celów kontroli i monitoringu;
· posiada wymaganą dokumentację niezbędną do kontroli planu rolnośrodowiskowego; Rolnicy realizujący działania rolnośrodowiskowe uzyskają dopłaty, których stawki są przeliczane na powierzchnię gruntów rolnych, sztukę zwierząt, lub metry w przypadku struktur liniowych np.za strefy buforowe wzdłuż cieków wodnych. Pomoc będzie przyznana w formie rocznych płatności w granicach od 160 zł/ha do 1540 zł/ha ( średnio ponad 400 zł/ha).
Ostateczny kształt Krajowego Programu Rolnośrodowiskowego będzie znany prawdopodobnie w miesiącach kwiecień, maj 2004 r. Rolnicy, którzy są zainteresowani złożeniem wniosku rolnośrodowiskowego, winni uregulować sprawy własnościowe gospodarstwa, sprawy dzierżaw, postarać się o mapy działek gospodarstwa, zapoznać się z wymogami poszczególnych pakietów programu i skontaktować się z doradcą rolnośrodowiskowym, który pomógłby opracować plan rolnośrodowiskowy.

Na podstawie materiałów szkoleniowych dla doradców rolnośrodowiskowych opracowała: Janina Gajda – TZDR Jasło, PWSZ w Krośnie

Czytelnictwo

My, uczniowie pierwszej klasy
Tobie książko przyrzekamy,
Że szanować Cię będziemy,
Krzywdy zrobić Ci nie damy.
Obowiązków czytelnika
Przestrzegać będziemy pilnie.
Z rad i mądrości Twoich
Korzystać od dziś usilnie!

Książka odgrywa ogromną rolę w kształtowaniu osobowości młodych czytelników. Może jednak spełnić swoje podstawowe funkcje o ile uda nam się zachęcić dzieci do czytania i obudzić w nich „ głód książki”. Wszyscy wiemy, że we współczesnym świecie książka musi konkurować z telewizją, kinem, grami komputerowymi, kasetami wideo. Dlatego ważną rolę w procesie rozwijania zainteresowań czytelniczych odgrywa współpraca z biblioteką szkolną. Sposób wprowadzania dzieci po raz pierwszy do biblioteki może wpłynąć na ich późniejsze kontakty z książką.
Od kilku lat w Szkole Podstawowej w Głojscach pierwsze zetknięcie uczniów kl. I z biblioteką jest bardzo uroczyste i obrzędowe. W tym roku szkolnym pierwszaki zostały wprowadzone do szkolnej biblioteki przez bohaterów znanych książek, których role odegrali członkowie Szkolnego Koła Teatralnego. Szczególnym momentem uroczystości było złożenie przyrzeczenia w obecności p. Dyrektor oraz koleżanek i kolegów z klas 0 - III. Następnie p. bibliotekarka każdego ucznia kl. I pasowała na czytelnika.
Na pamiątkę tej uroczystości każdy nowy czytelnik otrzymał drobne prezenty od szkolnych przyjaciół i po raz pierwszy mógł wypożyczyć wybraną przez siebie książkę.

Elżbieta Knap
/nauczyciel S.P. Głojsce/

„Nie zapomnijcie o Dukli”

19 marca br. był dniem szczególnym dla dukielskich licealistów. W tym bowiem dniu odbyła się uroczysta promocja książki, której autorami są właśnie oni. Jest to wybór prac konkursowych uczniów należących do Koła Ekologicznego przy Liceum Ogólnokształcącym w Dukli redagowany przez Panią Marię Walczak opiekunkę koła, inspiratora twórczości młodzieży, a wreszcie nauczyciela biologii i wychowania w rodzinie. Książka ukazuje piękno naszej „Małej Ojczyzny”, mówi o ochronie tych cennych wartości: słowem (poezją i prozą), obrazem (rysunkiem fotografią), ukazuje wrażliwość naszej młodzieży na otaczający świat.

 Książka została wydania ze środków Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Dukli, a także dzięki licznym sponsorom takim jak: Starostwo Powiatowe w Krośnie, FTP Trans-Bieszczady – Cergowa, Meble Polskie Krofam sp. z o.o. Krosno, NSZZ Solidarność – Region Podkarpacki Krosno, Pani Elżbieta Zając z Kończyny, Gospodarka Komunalna i Mieszkaniowa z Dukli, Nadleśnictwo Dukla, Przedsiębiorstwo „Żwirgeo” Trzcina, Biuro Poselskie Pana posła Józefa Głowy.

Na uroczystość przybyli zaproszeni goście: Marek Górak Burmistrz Gminy Dukla,
Ignacy Lorenc z-ca burmistrza, Mirosław Matyka – Sekretarz Gminy Dukla, Janusz Kosztyła – dyrektor LO w Dukli, przedstawiciele Starostwa Powiatowego w Krośnie, Stanisław Lis – Przewodniczący Miejskiej Rady w Dukli, pracownicy: Nadleśnictwa Dukla, Zarządu Karpackich Parków Krajobrazowych, Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Dukli, gospodarze muzeum p.dyrektor Ewa Klecha i pracownicy muzeum, dyrektorzy szkół , nauczyciele, profesorowie Seniorzy dukielskiego liceum, młodzież licealna. Ci, którzy przyjechać nie mogli wysłali gratulacje: Pani Minister Krystyna. Łybacka, Pani Barbara Templin –redaktor naczelna „Eko-Świata” i nauczyciele z I LO w Krośnie.
Promocję uświetniła inscenizacja uczniów LO w Dukli, dla której scenariusz i scenografię przygotowali : Maria Walczak i uczniowie i koncert fortepianowy Marii Marek z kl. fortepianu Marii Skrabalak z Zespołu Szkół Muzycznych Krośnie.
Uroczystość zakończył ekologiczny poczęstunek: chałką z miodem z Lipowca i razowym chlebem ze smalcem. Wszyscy uczestnicy otrzymali promowane wydawnictwo, które jest znakomitym przykładem jak można pracować z młodzieżą, mogli też na miejscu otrzymać dedykację redaktora wydania.
kbr

Ferie, ferie i po feriach

W końcu ferie! Upragnione, wymarzone lenistwo! Dwa tygodnie bez budy!

Takie słowa słychać było w Zespole Szkół Publicznych w Głojscach w piątek – ostatni dzień nauki przed feriami.
Ale...w poniedziałek okazało się, że uczniowie jednak kochają szkołę!!!
Stoły do ping – ponga zostały oblężone a i klasopracownie nie świeciły pustkami. Codziennie (przez dwa tygodnie) uczniowie mogli uczestniczyć w różnorodnych zajęciach zorganizowanych przez nauczycieli bez dodatkowego wynagrodzenia. Kto by pomyślał, że aż 80% uczniów zechce spędzić swój wolny czas w szkole? Wystarczyło wyjść z domowych pieleszy i spróbować cieszyć się cudownością zimy. Białego puchu i pomysłów nie zabrakło do aktywnego spędzania ferii zimowych.

By wspomnieć: „Zuchowe spotkania z zimą”, „W świecie niemieckojęzycznych łamigłówek”, „Matematyczne czary – mary”, „Z książką za pan brat”, „Klub Europejski” i inne.

Wiele radości sprawiły dzieciom zajęcia plastyczne, gdzie bez ograniczeń można było eksperymentować i bawić się farbami. Zajęcia z bibułkarstwa okazały się również bardzo ciekawe, gdy sprawne ręce młodych artystów wyczarowywały różnokolorowe kwiaty. Las w zimowej szacie urzekł swym pięknem uczestników kuligu. Drzewa otulone śniegiem sprawiały wrażenie bajkowej krainy. Ognisko w środku śniegowej zaspy, dzwonki sań parskanie konia, śmiech i fantastyczne upadki z sanek w śniegową pierzynę, a później gorąca herbatka przy kominku to to, na co trzeba czekać znów cały rok do następnych ferii zimowych.

Elżbieta Knap
n-l ZSP w Głojscach

„Kuchnia regionalna Beskidu Dukielskiego”
w przygotowaniu.

Jednym z zadań, które realizują Stowarzyszenie „Animare” i Gmina Dukla w ramach projektu „Warsztaty rękodzielnicze, kuchnia regionalna sposobem na atrakcyjniejszą ofertę agroturystyczną”, finansowanego przez Akademie Rozwoju Filantropii w Polsce jest przygotowanie publikacji „Kuchnia regionalna Beskidu Dukielskiego”. Koło Gospodyń Wiejskich w Równem, które jest partnerem realizowanego projektu przygotowało 32 potrawy regionalne na sesje zdjęciową. Zdjęcia znajdą się w przygotowywanej publikacji, która przyczyni się do przybliżenia, a także upowszechnienia tej znakomitej kuchni nie tylko w naszym regionie, ale i u naszych sąsiadów. kbr

prof. dr hab. Barbara Sawicka
Akademia Rolnicza w Lublinie
mgr inż. Barbara Krochmal -Marczak
Zakład Gospodarki Regionalnej i Agroturystyki
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Krośnie

Możliwości wcześniejszego uzyskania plonu warzyw z upraw pod osłonami stosowanymi na „płask”

Ostatnio w Polsce obserwuje się znaczny wzrost zainteresowania uprawą wczesnych warzyw. Wynika to m.in. z korzyści związanych z szybszym wprowadzeniem ich na rynek. Uprawa taka wymaga zapewnienia roślinom odpowiednich warunków termicznych i wilgotnościowych, zwłaszcza w kwietniu i maju, kiedy istnieje duże niebezpieczeństwo występowania przymrozków wiosennych. Takie warunki spełnia uprawa warzyw pod osłonami, zakładanymi „na płask”, bezpośrednio na obsadzone lub obsiane pole. Do okrywania wczesnych warzyw mogą służyć:
– folia polietylenowa perforowana (PE);
– agrowłóknina polipropylenowa (nazwa handlowa Pegaz-Agro);
– biofolia.
Najbardziej popularną i stosowaną w całej Europie okrywą przystosowaną do uprawy warzyw gruntowych jest folia polietylenowa, perforowana. Spełnia ona dobrze warunki osłaniania roślin, gdyż przepuszcza promienie świetlne, wypromieniowywanie ciepła przez folię zachodzi zaś stosunkowo szybko, dzięki czemu rośliny uprawiane pod nią mogą się normalnie rozwijać. Materiał ten jest odporny na wysokie, jak i na niskie temperatury powietrza (od -60 do +70°C). Gleba okryta folią szybciej się ogrzewa, gdyż w ciągu dnia temperatura powietrza pod okrywą jest wyższa niż nad gruntem odkrytym; dobrze też zachowuje warunki wilgotnościowe, ponieważ ogranicza parowanie. Wysycone parą wodną powietrze pod folią chroni młode rośliny przed przymrozkami, gdyż skraplająca się, a następnie zamarzająca na folii para wodna oddaje zakumulowane ciepło.
Włókniny polipropylenowe (nazwa handlowa Pegas-Agro) to grupa nowoczesnych włóknin przeznaczonych do osłaniania roślin i gleby w celu zapewnienia roślinom lepszych warunków wzrostu i poprawy ich cech jakościowych. Zależnie od struktury i ciężaru właściwego agrowłókniny polipropylenowe mogą być przeznaczone do takich zabiegów, jak:
– osłanianie roślin celem przyśpieszenia plonowania (P 17);
– ściółkowanie gleby (P 50 czarna);
– zimowe osłanianie roślin w celu ochrony przed mrozami (P 50 biała).
Agrowłóknina P17 jest lekka (1m2 waży 17g), w związku z tym może służyć do bezpośredniego, bez konstrukcyjnego osłaniania wysianych lub wysadzonych warzyw w okresie, kiedy warunki zewnętrzne są jeszcze dla nich niekorzystne, zarówno w gruncie jak i nie ogrzewanych tunelach foliowych. Włóknina ta chroni rośliny przed przymrozkami i niskimi temperaturami, wahaniami temperatury w ciągu dnia i nocy, silnymi wiatrami, zbyt szybką utratą wody glebowej, gwałtownymi opadami, gradobiciem, zanieczyszczeniem pyłami przemysłowymi, a także przed poparzeniem słonecznym. Dzięki tym właściwościom włóknin ich stosowanie pozwala na zapewnienie roślinom dobrych warunków wzrostu nawet przy wcześniejszych terminach sadzenia czy siewu, w porównaniu do tradycyjnych, a tym samym wcześniejszego uzyskania plonów. Produkowane są one w następujących szerokościach: 1,6; 2,1; 3,2; 4,2; 6,35; 9,5; 12,65 i 15,8 m, co pozwala na swobodny wybór włókniny, w zależności od stosowanej w uprawie warzyw rozstawy rzędów, a także powierzchni przeznaczonej pod ich uprawę. Do roślin dobrze reagujących na osłanianie włókniną należą: sałata, kapusta wczesna, kapusta pekińska, kalarepa, kalafior, rzodkiewka, rzodkiew, marchew, seler, ziemniak wczesny, papryka słodka, truskawki. Osłaniane są również rośliny ozdobne szczególnie w okresach przymrozków nocnych.
Kolejność wykonywanych prac w uprawie warzyw pod osłonami jest następująca:
1. Najpierw określamy szerokość zagonu, który zamierzamy okrywać. Można ją obliczyć mnożąc liczbę zaplanowanych rzędów przez szerokość międzyrzędzi dodając szerokość połowy międzyrzędzia na początku i na końcu zagonu.
2. Do tak obliczonej szerokości dodajemy 40-80 cm „luzu’’, w ten sposób otrzymujemy szerokość agrowłókniny, jaka jest potrzebna do prawidłowego okrycia zagonu. W przypadku warzyw niskich, takich jak: sałata, kalarepa, czy rzodkiewka i krótko okrywanych wystarczy dodać 40 cm, a dla roślin wyższym wzroście (np. kukurydza, wczesny ziemniak) i dłużej okrywanych dodajemy po 60-80 cm „luzu”. Następnie należy wybrać odpowiedniej szerokości folię lub agrowłókninę do okrycia plantacji.
3. Warzywa i inne rośliny z siewu lub sadzenia okrywamy bezpośrednio po siewie lub sadzeniu, natomiast rośliny z siewu ozimego oraz dwu- i wieloletnie ? z chwilą ustabilizowania się temperatury zewnętrznej na poziomie powyżej 5?C tj. od połowy marca. Najlepsze efekty daje osłona nałożona przy wilgotnej powierzchni gleby.
4. Agrowłókninę, jak i folię polietylenową, perforowaną należy rozkładać zgodnie z kierunkiem, w jakim najczęściej wieją wiatry i sukcesywnie w miarę rozkładania mocować wzdłuż wszystkich brzegów. Najczęściej mocuje się ją przysypując brzegi okrywy ziemią. Istotną sprawą jest umiejętność okrywania. Podstawowym błędem jest nadmierne napinanie płachty okrycia. Rośliny przyciśnięte do ziemi gorzej bowiem rosną, a nawet mogą rozerwać zastosowane osłony.
5. Okres utrzymywania osłony na roślinach jest uzależniony od gatunku rośliny warzywnej oraz od panujących warunków atmosferycznych. Ważne jest, aby nie trzymać osłony zbyt długo gdyż zwłaszcza przy pogodzie upalnej mogłoby to spowodować zaburzenia we wzroście i pogorszenie jakości plonu.
Zalecane terminy sadzenia/siewu i okresy osłaniania warzyw pod okrywami zakładanymi „na płask” (Patrz tabela obok)

W krajach Zachodniej Europy zaleca również używanie w uprawie wczesnych warzyw biofolii, tj. folii, rozpadającej się po pewnym okresie czasu, głównie pod wpływem wilgoci, której nie trzeba zdejmować z pola, a do produkcji której używa się skrobi modyfikowanej.
Znajomość fizycznych właściwości osłon pozwala dobrać odpowiedni ich rodzaj i przyspieszyć termin siewu/sadzenia o co najmniej 2-3 tygodnie, w stosunku do optymalnego w danym rejonie, jak również staranniej dobierać dawkę azotu pod warzywa. Podstawową jednak zaletą technologii uprawy pod osłonami zakładanymi na „płask” jest uzyskanie wyższego plonu handlowego w stosunku do uprawy tradycyjnej. Wczesne warzywa (np.: rzodkiewka, sałata) uzyskane z produkcji polowej dzięki stosowaniu technologii uprawy z użyciem folii polietylenowej lub agrowłókniny polipropylenowej mogą być powszechnie dostępne na naszym rynku już na początku maja, a wczesny ziemniak ? koniec maja-pierwsza dekada czerwca. Pozwoli to na częściowe wyeliminowanie importu niektórych warzyw, np. wczesnego ziemniaka, a także na poprawę ich cech jakościowych. Ponadto oprócz korzyści związanych z szybszym wprowadzeniem na rynek istnieje również możliwość uprawy roślin w plonie wtórym i międzyplonów, zapewnienia lepszej organizacji pracy oraz ograniczenia prac związanych z przechowywaniem warzyw.

Wystrój kościoła pod wezwaniem św. Marii Magdaleny w Dukli

c. d.
Do piedestałów, na których wznoszą się ołtarzowe kolumny, przymocowano potężne konsole ozdobione festonami róż. Stoją na nich ,,rzeźby personifikacji trzech cnót teologicznych: Miłości, Wiary, Nadziei oraz Marii Magdaleny jako Pokuty” Wyrzeźbione są w drewnie, pomalowane białą farbą, mają 180 cm wysokości, ,,tworzą u stóp kolumien ołtarza grupę jakby postaci symbolicznych, których ruchy się dopełniają. (...) Pozy figur są teatralne i zmanierowane”. Na sarkofagowej mensie ołtarza umieszczone zostało tabernakulum z czterema kolumnami wspierającymi belkowanie, wyłożone lustrami i zwieńczone figurkami amorków oraz płaskorzeźbą Arki Przymierza.
Powyżej tabernakulum mieści się obraz przedstawiający św. Marię Magdalenę klęczącą u stóp skały, z krzyżem w ręce. Jest to obraz olejny, w złoconej ramie u góry wygiętej w łuk. Od góry wzdłuż ram spływają girlandy liści i owoców wyrzeźbionych z drewna i złoconych. Nad obrazem znajduje się płaskorzeźba, która przedstawia scenę spotkania Marii Magdaleny ze Zmartwychwstałym Chrystusem jako ogrodnikiem. Wyżej umieszczony jest lambrekin z rzeźbami aniołków po obu stronach. Spod lambrekinu spływają festony róż niemal równoległe do tych, które widnieją tuż nad obrazem. Całość kompozycyjna ołtarza zwieńczona jest złoconym okiem opatrzności otoczonym promieniami.
Wszystkie szczegóły wielkiego ołtarza wykonane są z niezwykłym poczuciem artystycznym. Całość robi więc wielkie wrażenie. Przyczynia się do tego bardzo bogata ornamentacja rzeźbiona i złocona. Na wszystkich płaszczyznach, pilastrach, konsolach spływają złocone wisiory kwiatów, liści i motywów rokokowych. Złocone są również kompozytowe kapitele kolumn i pilastrów. Symboliczne figury, anioły, aniołki, słupy kolumn i płaskorzeźba pomalowane są na biało. Natomiast tło, znajdujące się za kolumnami pilastry i piedestały swoją kolorystyką przypominają jasny marmur.
Umieszczone parami pilastry dzielą nawę na trzy przęsła. Każde z nich zdobi archiwolta wypełniona wgłębioną ścianą. W zachodnim przęśle, pierwszym od głównego wejścia, po obu stronach stoją konfesjonały. Od strony północnej ustawiono większy, ozdobiony kolumnami i pilastrami. Nad kolumnami znajdują się woluty, a na nich rzeźbione aniołki, pomiędzy którymi umieszczone jest popiersie św. Ignacego Loyoli. Kolorem konfesjonał przypomina jasny marmur, a zdobią go dodatkowo złocone ornamenty muszlowe i roślinne. Podobnie bogatą ornamentacją, rzeźbioną, złoconą, w stylu saskiego rokoko ozdobiony jest mniejszy konfesjonał stojący na południe od wejścia. Pierwszy wykonany został w 1746 roku, drugi pochodzi prawdopodobnie z lat 1772 – 73.
W zachodnim przęśle usytuowany jest chór organowy. Jest faliście wybrzuszony, wsparty na dwóch filarach tworzących trzy arkady. Na filarach znajdują się pilastry zwieńczone rzeźbionymi, złoconymi kapitelami kompozytowymi, spod których spływają festony złoconych kwiatów i liści róży. Podobne widzimy na łukach arkad. Nad chórem wznoszą się współczesne organy z dwiema kolumnami, które stanowią jakby przedłużenie pilastrów na filarach. Spore rozmiary chóru świadczą o tym, że był przeznaczony dla orkiestry, którą Mniszchowie utrzymywali przy pałacu dukielskim.
W środkowym przęśle nawy usytuowane są ołtarze boczne o podobnej kompozycji jak ołtarz główny, ale w mniejszych rozmiarach. Są drewniane, z jedną (w przeciwieństwie do ołtarza głównego) parą kolumn i pilastrów o złoconych kapitelach kompozytowych. U piedestałów kolumn znajdują się konsole, na których stoją figury świętych pomalowane na biało. Od góry kolumny również ozdobione są konsolami. Stoją na nich białe figury aniołów. Centralną część ołtarza południowego stanowi olejny obraz przedstawiający św. Antoniego. Nad nim wśród białych chmurek i złoconych promieni widnieje oko opatrzności. W przeciwległym ołtarzu obraz przedstawia św. Jana z Dukli, a ponad nim umieszczono gołębicę Ducha Św., również w otoczeniu chmurek i promieni. Ornamentacja piedestałów kolumn i pilastrów to wygięte w kształt litery C złocone kratki. Po pilastrach spływają festony złoconych motywów rokokowych. Podobne motywy, tylko większe, widnieją na szczytach ołtarzy.
Pomiędzy prezbiterium a nawą po stronie północnej, w załomach pilastrów, znajduje się ambona. Jej dolna część wsparta jest na czterech wolutach zbiegających się u dołu w winne grono. Ponad wolutami umieszczone są figury czterech doktorów kościoła. Pomiędzy środkowymi figurami widnieje złocony rokokowy kartusz. Górną część ambony stanowi baldachim, spod którego zwiesza się rzeźbiony lambrekin. Na baldachimie znajdują się rzeźby czterech aniołków i Chrystusa – Dobrego Pasterza. Aniołki podtrzymują złocone festony róż. W tle kazalnicy widnieje otoczona złoconymi ornamentami roślinnymi płaskorzeźba przedstawiająca kaznodziejskie symbole – księgę i biret doktorski. Na ambonę prowadzą od strony prezbiterium schodki ze złoconą ornamentacją. Kazalnica pomalowana jest we wzór jasnego marmuru, rzeźby i płaskorzeźba są białe. Powstała w 1746 roku, rzeźby i rokokowe ornamenty dodano w latach 1772 - 73.
Na ścianach kościoła umieszczone zostały wykonane z czarnego marmuru epitafia m.in. Józefa Bernarda Wandalina Mniszcha, Jerzego Augusta Wandalina Mniszcha, Bilchildy Mniszchowej, Marii Amalii Mniszchowej, Wandy Teresy Męcińskiej, Józefa Jana Kantego Ossolińskiego, Teresy Ossolińskiej, a więc przedstawicieli rodzin, w posiadaniu których znajdowała się Dukla w XVIII i XIX wieku. W głównym przedsionku stoi zaś nagrobek Franciszka Stadnickiego, który też przez pewien czas był właścicielem Dukli.

UWAGA DEBIUTY!

W poprzednim numerze Dukielskiego Przeglądu Samorządowego rozpoczęliśmy prezentację prób pisarskich młodzieży naszego dukielskiego gimnazjum.
W kwietniowym numerze przedstawiamy ponownie Agnieszkę Bachenek, uczennicę III klasy Gimnazjum w Dukli, która tym razem podjęła próbę oceny swoich rówieśników, na podstawie przeprowadzonej ankiety w kilku wybranych przez siebie klasach /dla przypomnienia, w marcowym wydaniu DPS, wydrukowaliśmy wiersz Agnieszki pt. „Łąka”. Agnieszka tworzy pod czujnym okiem polonistki Pani Teresy Rzepskiej.

„Co z tą dzisiejszą młodzieżą”

Wśród zagadnień, które od zarania dziejów dręczą ludzkość i jej pokolenia, są pytania: „Jaka jest dzisiejsza młodzież?”, „Dlaczego taka jest?”, „Jaka powinna być?”
Zainteresowana tym problemem, postanowiłam przeprowadzić ankietę w kilku wybranych przez siebie klasach, gdzie młodzież /oceniając samą siebie/ podałaby na te pytania odpowiedzi.
Większość uczniów, bo aż 60 %, na pierwsze pytanie odpowiedziała jednogłośnie, że współczesna młodzież jest wulgarna, arogancka, nietolerancyjna i samolubna. Kilkoro z respondentów stwierdziło, że dzisiejsze młode pokolenie jest leniwe, zwariowane, nerwowe, naiwne, a także zagubione i osamotnione. Wspominają także, że sięga po różnego rodzaju używki / alkohol, papierosy, narkotyki/.
Tylko 20 % ankietowanych stanęło w obronie współczesnej młodzieży, twierdząc, że jest ona spokojna, inteligentna, pomocna oraz kulturalna, ponieważ zdają sobie sprawę, że „ogół”, to nie znaczy „wszyscy”.
Odpowiedzi na drugie pytanie „Dlaczego młodzież jest taka, a nie inna”?”, były bardziej zróżnicowane. Młodzi ludzie, jako główną przyczynę nagannego zachowania, wskazywali postawę wielu rodziców, którzy poświęcają swoim dzieciom zbyt mało czasu, dając im równocześnie wolną rękę w wielu sprawach.
Respondenci zdają sobie sprawę, że młodzi ludzie potrzebują kogoś, kto będzie dla nich wzorem i wskaże im drogę. Teoretycznie, takimi osobami powinni być rodzice, jednak nie zawsze są oni dobrym wzorem do naśladowania. Dlatego młodzież zaczyna szukać autorytetów poza domem rodzinnym, najczęściej wśród podwórkowego otoczenia.
Obok obarczonych winą, znalazły się także media /telewizja, radio, prasa, internet/, które przekazują fałszywe i złudne wartości współczesnego świata. Negatywny wpływ mają starsi koledzy oraz szkoła. Uczniowie stwierdzają, że coraz większa ich ilość stara się naśladować jednodniowych idoli, nie zważając na to, czy kreują oni wartości pozytywne, czy negatywne.
Ankietowani zauważają, że wpływ na zachowanie młodzieży ma nastrój oraz kontakt z ludźmi, którzy myślą i czują podobnie. Obecnie coraz trudniej o prawdziwą przyjaźń i miłość.
Młodzi żyjąc w ciągłym pośpiechu, zdominowani przez dobę komputerów i telewizji, zapominają o Bogu i wierze, a to według nich jest podstawą bytu prawdziwego człowieka.
„Jaka powinna być współczesna młodzież?” – odpowiedź na to pytanie wydała się ankietowanym banalna i prosta. Jednogłośnie stwierdzili, że dzisiejsza młodzież powinna być:
dobra, uprzejma, kulturalna, pracowita, czerpiąca korzyści z nauki i pomocy innym. Powinna spojrzeć na świat przez różowe okulary, a przede wszystkim nieść ludziom wiarę, nadzieję i miłość, zgodnie z tym, co mówi im serce.
Każdy człowiek, wchodząc w dorosłe życie, musi przejść przez ciężki okres, zwany „dorastaniem”. I choć wydaje się, że jest on daleki od ideału, zawiera w sobie jednak coś z dobra.
Zamiast zastanawiać się „Jaka jest dzisiejsza młodzież?” i „Dlaczego tak jest?”, powinniśmy spróbować ją zrozumieć i pomóc jej w zostaniu dobrami ludźmi, a to przecież nie takie proste.

Najlepiej tę ankietę podsumują słowa wypowiedziane przez Ojca Świętego: „Musicie wymagać od siebie, chociaż ludzie od Was nie wymagają”...

Agnieszka Bachenek

Uczniowie ZSP SP i Gimnazjum w Dukli
- laureatami konkursów ogólnopolskich

Uczniowie naszej szkoły chętnie biorą udział w konkursach pozaszkolnych i osiągają w nich znaczące wyniki.
Do konkursu plastycznego dla dzieci i młodzieży organizowanego przez Rekopol Organizację Odzysku S.A. z Warszawy pod hasłem
„Jak według Ciebie powinien wyglądać czysty świat”
opiekunka Pani Maria Fornal zakwalifikowała 10 prac uczniów szkoły podstawowej. Prace były wykonane w różnorodnych technikach i 6 z nich zyskało uznanie konkursowego jury. Ich autorzy znaleźli się wśród laureatów konkursu i otrzymali nagrody rzeczowe.

Są to:
Anna Stępień 5d
Magdalena Krowicka 5d
Krystian Zajączkowski 5c
Nina Pietruszka 5a
Monika Jakieła 5a
Gabriela Jakieła 5a

W konkursie wzięło udział 14 szkół z całej Polski, na konkurs wpłynęło 365 prac.

Gimnazjalistka Katarzyna Rachfał wykonała wszystkie zadania Konkursu „ARSENAŁ PAMIĘCI” organizowanego przez XXIX Liceum Ogólnokształcące im. hm. Janka Bytnara „Rudego” i uzyskała tytuł jego laureata.
Została ona zaproszona wraz z opiekunem mgr Stanisławem Fornal na uroczyste podsumowanie tegorocznej edycji konkursu, które odbyło się w Łodzi w pałacu Poznańskich.
W konkursie wzięli udział uczniowie z 53 szkół z 11 województw, wpłynęło ponad 200 prac.
Laureatom gratuluję sukcesów, ich opiekunom dziękuję za dodatkową pracę.
zastępca dyrektora szkoły
mgr Izabela Chłap

W dniach 18 i 19 marca w Łodzi odbyło się uroczyste podsumowanie VI edycji ogólnopolskiego konkursu

„Arsenał Pamięci”

organizowanego przez XXIX LO im. hm. Janka Bytnara „Rudego”.
W czwartkowy poranek, wspólnie z panią dyrektor mgr Izabelą Chłap, wybrałyśmy się w podróż do Łodzi. Podróż przebiegła spokojnie. O godzinie 15.30 byłyśmy już na miejscu. Dotarłyśmy na miejsce spotkania, czyli do budynku XXIX LO, na ulicy Zelwerowicza.
Po załatwieniu wszystkich formalności, udałyśmy się na zaplanowane wcześniej spotkanie z uczestnikiem Akcji pod Arsenałem – Luxorem. Opowiedział nam historię swojego życia. W jego opowiadaniu często przewijały się wspomnienia o Rudym, Alku i Zośce – bohaterach „Kamieni na szaniec”. Po zakończeniu części oficjalnej wraz z przewodnikami udaliśmy się do hoteli.
Już o godzinie 17.00 znaleźliśmy się w miejscu zakwaterowania.
O godzinie 19.00 wraz z przewodnikami udaliśmy się do Teatru Powszechnego w Łodzi, gdzie był organizowany spektakl pt.: „Szalone nożyczki” specjalnie dla uczestników konkursu „Arsenał Pamięci”. Po oficjalnej części „na Zelwerowicza”, teatr był doskonałą formą relaksu. Spektakl był nadzwyczaj zabawny i wszyscy prawie płakali ze śmiechu.
Po zakończeniu spektaklu, z małą nutką żalu, że to już koniec, udaliśmy się na miasto. Sama Łódź w dzień nie jest zbyt ładnym miastem, ożywa dopiero nocą.
Nazajutrz o godzinie 9.00 całą grupą udaliśmy się do Muzeum Historii Miasta Łodzi, które znajduje się w Pałacu Poznańskich. W muzeum obsługę przewodnicką zapewnili nam uczniowie XXIX LO. Zwiedziliśmy wystawę ukazującą życie wielu wybitnych Łodzian. Dzięki tej ekspozycji poznałam działalność ludzi o światowej sławie, w większości Żydów, którzy swoim działaniem wnieśli wiele do światowej historii i kultury.
Po zwiedzeniu ekspozycji w muzeum, udaliśmy się wraz z przewodnikami do Sali Lustrzanej w Pałacu, gdzie odbyć się miało uroczyste podsumowanie tegorocznej edycji konkursu.
Przed rozpoczęciem głównych uroczystości mogliśmy zapoznać się z ekspozycją „Arsenału Pamięci” gromadzącą plon Konkursu, zebrane pamiątki, prace laureatów. Była tam również moja praca. Po raz pierwszy spotkałam się z sytuacją, gdzie wiele nieznajomych osób interesowało się moją pracą.
Uroczystośc rozpoczęła się wprowadzeniem Sztandarów i odśpiewaniem hymnu narodowego. Panowała bardzo podniosła atmosfera. Na sali byli młodzi laureaci konkursu, ich opiekunowie i weterani – trzy pokolenia.
Wszystkich uczestników, a także gości honorowych, przywitał organizator konkursu hm. Krzysztof Jakubiec. Podczas swojego krótkiego przemówienia kilkakrotnie łamał mu się głos, a w oczach pojawiały się łzy, gdyż mówił o sprawach wielkiej wagi.
Pisarka Druhna Barbara Wachowicz, poproszona o to przez druha Krzysztofa, rozpoczęła swoją gawędę o „czasach dawnych, ale wciąż jeszcze żywych”. W jej opowiadaniu przewijały się historie z życia obecnych na uroczystości „Jaworzaków” i Żołnierzy Batalionu „Zośka”. Wartki tok gawędy, ciekawa tematyka i styl wypowiedzi spowodowały, że czas uciekał bardzo szybko.
Wszyscy laureaci otrzymali równorzędne nagrody. Po ich wręczeniu, głos zabrał ponownie hm Krzysztof Jakubiec, który podziękował wszystkim za przybycie. Szczególne podziękowania skierował w stronę gości honorowych.
Nad sceną wisiał szyld z napisem „Rudy jest z nami!”. Słuchając rozważań hm. Jakubca i Druhny Barbary Wachowicz, rzeczywiście czuło się obecność tych wszystkich ludzi, którzy zginęli bohaterską śmiercią w obronie Naszego Kraju.
„Każdy dzień odmierza ziarnka piasku w klepsydrze czasu. Ziarnkiem jest każde przeżycie, wzruszenie, zachowanie. Czy z upływem czasu piasek ludzkiego życia rozwiany wiatrem utonie w oceanie historii, czy spojony najtrwalszym spoiwem – ludzką pamięcią – pokona czas?” – to słowa hm. Krzysztofa Jakubca. Ja, widząc nas wszystkich, młodych ludzi, złączonych jedną ideą „Ocalić od zapomnienia okruchy naszej historii”, mogę być spokojna o odpowiedź na to pytanie. Myślę, że wspomnienia i przeżycia naszych, często anonimowych, bohaterów narodowych przetrwają i będą świadectwem bohaterstwa tych ludzi dla przyszłych pokoleń.
Pobyt w Łodzi był dla mnie okazją do spotkania z ludźmi, którzy własnym życiem zapisywali najpiękniejsze karty polskiej historii.
Chciałabym bardzo podziękować pani dyrektor Izabeli Chłap oraz panu dyrektorowi Stanisławowi Fornalowi za zachęcenie mnie do tego konkursu, pomoc w każdej sprawie oraz za opiekę podczas podróży.
Wspomnienia pozostaną, a wyjazd do Łodzi zawsze będę wspominać z dużym sentymentem i pewnym rozrzewnieniem. Te przeżycia zmobilizowały mnie do wzięcia udziału w kolejnej edycji tego konkursu.

Kasia Rachfał