Dukielski
Przegląd
Samorządowy

Kwiecień 2004
nr 4(156)

 w gminie
 wydarzenia
 komentarze
 sport

 okładka

 wersja PDF

 kuchnia regionalna

 powrót

 

Aktualności z gminy

Odznaczeni Medalem Prezydenta Rzeczypospolitej

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Aleksander Kwaśniewski odznaczył, aż 72 pary z naszej gminy Medalami „Za Długoletnie Pożycie Małżeńskie”. Uroczystość wręczenia medali odbyła się 24 marca br. w Domu Ludowym w Równem. Poprzedziła ją msza święta w kościele p.w. Św. Mikołaja, którą w intencji Jubilatów odprawił ks. proboszcz Kazimierz Rojek.

Medalami zostali uhonorowani Jubilaci, którzy przeżyli wspólnie 50 lat i dłużej: Antonina i Szczepan Majdoszowie z Posady Jaśliskiej obchodzili 64 rocznicę ślubu, Alfreda i Edward Kołaczowie z Łęk Dukielskich 61 rocznicę, Mieczysława i Stanisław Farbańcowie z Jaślisk – 54.

Jubilaci, którzy wstąpili w związki małżeńskie w 1951 roku to:
Zofia i Andrzej Sikorowie z Trzciany; Józefa i Wojciech Fornalowie, Zdzisława i Władysław Borkowie z Zawadki Rymanowskiej; Maria i Marian Biłasowie, Maria i Tadeusz Szerszeniowie z Posady Jaśliskiej; Stefania i Kazimierz Bekowie, Stanisława i Jan Sidorowie, Anna i Franciszek Śliwińscy z Teodorówki; Cecylia i Józef Lisowie z Lipowicy; Zofia i Jan Fornalowie z Iwli; Stanisława i Stanisław Dzięglowie, Janina i Karol Miszczakowie z Równego; Stefania i Eugeniusz Szczurkowie z Jasionki; Hiacenta i Bronisław Pilakowie, Helena i Marian Kozielcowie z Łęk Dukielskich.
W 1952 roku zawarli związki małżeńskie: Stanisława i Paweł Patlewiczowie z Woli Niżnej; Katarzyna i Władysław Klukowie, Janina i Tadeusz Kochańscy, Zofia i Jan Mamczarzowie, Zofia i Julian Szwastowie z Iwli; Karolina i Aleksander Marczyńscy, Zofia i Jan Liwaczowie z Teodorówki; Stanisława i Jan Pyterowie, Józefa i Edward Burdowie, Stefania i Franciszek Bożętkowie z Głojsc; Adela i Bolesław Podlawscy, Janinai Jan Bekowie, Joanna i Mieczysław Uklejowie z Dukli; Genowefa i Władysław Pirogowie z Lipowicy; Helena i Stanisław Szubowie, Zofia i Jan Głodowie, Wanda i Marian Baranowie, Maria i Czesław Szczurkowie z Cerowej; Leonarda i Franciszek Mezglewscy z Jaślisk; Maria i Stanisław Szymczakowscy, Genowefa i Jan Majdoszowie, Felicja i Edward Szymczakowscy, Henryka i Paweł Puchalikowie, Maria i Jan Kostyczowie z Posady Jaśliskiej; Emilia i Tadeusz Kołaczowie, Alfreda i Marian Piotrowscy z Łęk Dukielskich; Helena i Jan Chłapowie, Janina i Jan Szyszlakowie, Zofia i Stanisław Szczurkowie z Jasionki.
W 1953 roku rodziny założyli: Józefa i Bronisław Madejowie, Stanisława i Jerzy Kropaczykowie z Posady Jaśliskiej; Helena i Stanisław Jakiełowie, Helena i Czesław Głodowie, Alina i Edward Głodowie, Janina i Kazimierz Wróblowie z Jasionki; Julia i Adam Głodowie, Wanda i Jan Solińscy z Nadola; Zofia i Zenon Bogaczykowie, Janina i Franciszek Cyranowie, Janina i Jan Skrzętowie z Cerowej; Zofia i Jan Kucharscy, Zdzisława i Edward Kordysiowie z Wietrzna; Kazimiera i Wilhelm Bukowczykowie z Jaślisk; Barbara i Stanisław Borkowie, Stanisława i Aleksander Długoszowi, Bronisława i Eugeniusz Czajowie z Równego; Helena i Stanisław Frączkowie, Ludwika Jan Forystek, Janina i Władysław Usarowie z Głojsc; Ludwika i Andrzej Hudakowie z Ropniaki; Teresa i Paweł Łątkowie z Woli Niżnej; Maria i Eugeniusz Zborowscy z Łęk Dukielskich; Maria i Tadeusz Magdziakowie, Anna i Eugeniusz Belcikowie z Dukli.



Medale w imieniu prezydenta wręczył Marek Górak Burmistrz Gminy Dukla, kwiaty oraz okolicznościowe upominki - Stanisław Lis Przewodniczący Rady Miejskiej w Dukli i Mirosław Matyka Sekretarz Gminy Dukla.
Uroczystość uświetniły występy dzieci ze Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Równem.
Małżeństwa, które w 2003 roku lub wcześniej obchodziły jubileusz 50-lecia pożycia małżeńskiego, a nie zostały uhonorowane medalami, prosimy aby zgłosiły się do Urzędu Stanu Cywilnego w Dukli.
Jolanta Albrycht


WYGRAJMY CZYSTOŚĆ I PORZĄDEK W GMINIE!
KONKURS

Szanowni Mieszkańcy Gminy Dukla!

Burmistrz Gminy Dukla ogłasza konkurs na „najlepiej utrzymaną posesję i balkon w gminie”

Hasło to ma pobudzić mieszkańców naszej gminy do wyzwalania oryginalnych pomysłów i podejmowania działań zmierzających do podnoszenia stanu porządku i wyglądu estetycznego indywidualnych nieruchomości i balkonów w poszczególnych sołectwach i osiedlach całej gminy.
Obsługę konkursu, z upoważnienia Burmistrza, będzie koordynował Dukielski Przegląd Samorządowy, który będzie udzielał informacji i wszelkich porad dotyczących uczestnictwa w konkursie.
W konkursie mogą brać udział gospodarstwa domowe zabudowy jedno i wielorodzinnej /bloki mieszkalne/ oraz urządzone balkony z całego terenu gminy Dukla, zgłoszone indywidualnie przez mieszkańców do sołtysów poszczególnych miejscowości oraz przewodniczącego Zarządu Osiedla miasta Dukla.
Oceny zgłoszonych posesji i balkonów dokonają komisje konkursowe, powołane przez Burmistrza Gminy Dukla.
Na zwycięzców czekają wysokie nagrody pieniężne i rzeczowe, które zostaną wręczone na uroczystości gminnej.

Zainteresowanych prosimy o dokładne zapoznanie się z regulaminem konkursu!
/beż/
REGULAMIN KONKURSU

na najlepiej utrzymaną posesję i balkon w gminie Dukla pod patronatem Przewodniczącego Rady Miejskiej w Dukli.

Burmistrz Gminy Dukla ogłasza konkurs na najlepiej utrzymaną posesję i balkon w gminie Dukla.

Ilekroć w regulaminie mowa jest o KONKURSIE,rozumie się przez to „Konkurs na najlepiej utrzymaną posesję i balkon w gminie Dukla”.

Obsługę KONKURSU sprawuje, z upoważnienia Burmistrza Gminy Dukla, redakcja Dukielskiego Przeglądu Samorządowego, z siedzibą w Dukli, ul. Trakt Węgierski 11, która jest upoważniona przez organizatora do kontaktów z uczestnika mi, udzielania im informacji i porad dotyczących uczestnictwa w KONKURSIE.

Celem KONKURSU jest:
* Inspirowanie mieszkańców gminy do podnoszenia stanu czystości i porządku, ładu i wyglądu estetycznego indywidualnych nieruchomości w poszczególnych sołectwach i osiedlach całej gminy.
* Uświadamianie mieszkańcom, wpływu estetyki i wyglądu gospodarstw domowych, na atrakcyjność danej miejscowości i całej gminy.
* Pobudzanie przedsięwzięć, inicjatyw i współpracy mieszkańców w poszczególnych sołectwach, polegających na utrzymaniu ładu i porządku na swoim terenie.
* Przełamywanie niechęci ludzi do współpracy i konkurowania ze sobą.
* Propagowanie nowoczesnych rozwiązań w zakresie pomysłowości i oryginalności rozwiązań w swoim gospodarstwie.
§ 1
W KONKURSIE udział biorą gospodarstwa domowe zabudowy jedno i wielorodzinnej / bloki mieszkalne/ z terenu gminy Dukla.
§ 2
Kryteria podmiotowe
Przedmiotem oceny w KONKURSIE będą posesje i balkony, zgłoszone indywidualnie przez mieszkańców do sołtysów poszczególnych sołectw oraz Przewodniczącego Zarządu Osiedla miasta Dukla.
§ 3
Kategorie konkursowe
* KATEGORIA I - posesja w mieście
/ ogród wraz z domem/,
* KATEGORIA II - posesja na wsi
/ ogród wraz z domem/,
* KATEGORIA III - balkon w budynku wielorodzinnym / blok mieszkalny/,
* KATEGORIA IV - balkon w budynku jednorodzinnym.

W każdej kategorii są 3 zwycięskie miejsca, od I do III. Do podziału przeznaczono 12 nagród.
§ 4
Zgłoszenie uczestnictwa
1. Zgłoszenie posesji lub balkonu do uczestnictwa w KONKURSIE następuje pisemnie według przygotowanej karty zgłoszenia – do odebrania u sołtysów wszystkich sołectw i przewodniczącego Zarządu Osiedla miasta Dukla.
2. Zgłoszenia przyjmowane będą przez sołtysów i przewodniczącego Zarządu Osiedla w Dukli do dnia 31 maja 2004 r.
§ 5
Kryteria oraz sposób dokonywania oceny.
1. Podstawowe kryteria oceny obejmują:
* Ogólne pierwsze wrażenie posesji i balkonu.
* Utrzymanie trawników, nasadzonych drzew, krzewów i roślin ozdobnych,
* Racjonalne wykorzystanie terenu posesji /właściwy układ przestrzenny/.
* Oryginalne urządzenie posesji / ciekawe rozwiązania architektoniczne, wykorzystanie elementów małej architektury/,
* Utrzymanie czystości i porządku w obejściu / lokalizacja śmietnika na odpady, kompostownika, osadnika na ścieki, a gdzie to możliwe przyłączenie do sieci kanalizacji sanitarnej, wydzielenie wybiegu dla zwierząt gospodarskich i domowych, utrzymanie poboczy dróg, rowów przydrożnych/.
* Wygląd zewnętrzny budynków / elewacja, wykończenie/,
* Oryginalne urządzenie i utrzymanie balkonów, ciekawe kompozycje i odmiany kwiatów, pnączy, zieleni, nowatorskie rozwiązania elementów dekoracyjnych.
2. Stan czystości, porządku i ładu estetycznego posesji oraz wystroju ukwiecenia balkonu, oceniany będzie według przygotowanego załącznika oceny kryteriów.
3. Konkurs odbędzie się w dwóch etapach:
* I etap odbędzie się w poszczególnych miejscowościach, gdzie komisje wyłonią po jednej posesji oraz balkonie do dalszego etapu konkursu,
* II etap – gminny, gdzie zostaną wyłonieni zwycięzcy konkursu w poszczególnych kategoriach.
4. Terminy przeglądów posesji oraz balkonów ustalone będą bezpośrednio zainteresowanymi.
§ 6
Komisja konkursowa
1. Burmistrz Gminy Dukla, w każdej miejscowości, powoła komisję konkursową, w celu dokonania oceny posesji oraz balkonów. Każda z komisji zakwalifikuje po jednej posesji oraz jednym balkonie z każdej miejscowości, do końcowego etapu konkursu.
2. Gminna komisja konkursowa sporządzi listę nagrodzonych i przedstawi ją do akceptacji Burmistrzowi Gminy.
3. Ostateczną decyzję o przyznaniu nagród podejmie Burmistrz Gminy.
§ 7
Nagrody
Najlepsze posesje i balkony w gminie zostaną nagrodzone nagrodami pieniężnymi ze środków budżetu gminy oraz pozyskanymi od sponsorów.

1. Dla najlepiej utrzymanej posesji w gminie, zostanie przyznana odpowiednio:

W I kategorii /posesja w mieście/:
I miejsce - imienna nagroda w wysokości 700,- zł
II miejsce - imienna nagroda w wysokości 400,- zł.
III miejsce - imienna nagroda w wysokości 300,- zł.
W II kategorii /posesja na wsi/:
I miejsce - imienna nagroda w wysokości 700,-zł
II miejsce - imienna nagroda w wysokości 400,- zł.
III miejsce- imienna nagroda w wysokości 300,- zł.
W III kategorii /balkon w budynku wielorodzinnym – blok mieszkalny/
I miejsce - imienna nagroda w wysokości 200,-zł.
II miejsce - imienna nagroda w wysokości 150.- zł.
III miejsce - imienna nagroda w wysokości 100 zł.
W IV kategorii /balkon w budynku jednorodzinnym/
I miejsce - imienna nagroda w wysokości 200,- zł.
II miejsce - imienna nagroda w wysokości 150,- zł.
III miejsce - imienna nagroda w wysokości 100,- zł.

2. Wręczenie nagród, wraz z zorganizowaniem wystawy fotograficznej, odbędzie się podczas uroczystości gminnych, zorganizowanych w dniu 4 września 2004 roku, na zakończenie lata 2004 roku. Lista nagrodzonych będzie opublikowana w Dukielskim Przeglądzie Samorządowym.
§ 8
Postanowienia końcowe
1. Rodzaje komisji konkursowych: w poszczególnych sołectwach oraz gminna komisja w Dukli.
2. Organizator KONKURSU zastrzega sobie prawo do kontroli funkcjonowania nagrodzonych posesji oraz balkonów.
3. Organizator KONKURSU zastrzega sobie prawo do rozpowszechniania zgłoszonych posesji i balkonów.
4. Organizator konkursu zastrzega sobie prawo do przyznania nagród lub przyznania niepełnej puli nagród w gminie, jeżeli zgłoszone posesje i balkony w gminie, nie spełniają wymaganych kryteriów oceny.
5. Odwołania od rozstrzygnięć komisji konkursowej i Burmistrza Gminy rozpatrywać będzie Komisja Rozwoju Gospodarczego i Środowiska Rady Miejskiej w Dukli.

Marek Górak
Burmistrz Gminy Dukla


„Dukla – czysta Gmina”

To hasło towarzyszy działaniom Gminy od początku realizacji programu w zakresie zbiórki odpadów komunalnych.
W dniu 04 marca br. została oficjalnie oddana do użytku linia technologiczna do segregacji odpadów komunalnych.
W ten oto sposób Gmina Dukla stała się jedną z przodujących Gmin w województwie podkarpackim w zakresie gospodarki odpadami a uruchomiona linia do segregacji jest drugą w naszym województwie.
Uruchomione w 2000 roku składowisko odpadów komunalnych było wybudowane zgodnie z wymogami i standardami Unii Europejskiej, jednakże sam proces segregacji odpadów wykonywany był prowizorycznie. Podstawowym elementem prawidłowego funkcjonowania składowiska odpadów komunalnych jest odzysk surowców wtórnych, który z jednej strony powoduje zmniejszenie ilości odpadów składowanych i wydłużenie żywotności składowiska, z drugiej zaś przynosi wymierne korzyści materialne.

Przyznana w 2001 roku przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dla Gminy Dukla nagroda w wysokości 150 tys. złotych za opracowany program konkursowy dała podstawy do podjęcia inwestycji uruchomienia linii technologicznej do segregacji odpadów.

W ramach tego programu wykonano następujące zadania:
- wybudowano wiatę do prasowania odpadów
- wybudowano kabinę do segregacji odpadów i uruchomiono linię technologiczną,
- zakupiono urządzenie HIAB do rozładunku pojemników do segregacji odpadów,
- zakupiono prasę do prasowania tworzyw sztucznych, makulatury i puszek aluminiowych
- zakupiono pojemniki na odpady dla miasta Dukli.

Gospodarka Komunalna i Mieszkaniowa w Dukli sp. z o.o. jako administrator składowiska odpadów w latach 2000-2003 w ramach segregacji systemem ręcznym odzyskanło i przekazanło do recyklingu 670 ton surowców wtórnych. Przewiduje się, że uruchomienie linii technologicznej pozwoli na wysegregowanie w ciągu roku ok. 500 ton surowców wtórnych. Wysegregowane dotychczas surowce wtórne pozwoliły zaoszczędzić 4043 m3 kubatury niecki w ten sposób przedłużając żywotność istniejącego składowiska odpadów komunalnych.
W związku z tym, że odpady komunalne jak i wysegregowane surowce wtórne są przyjmowane na składowisko również z innych gmin, uruchomiona linia usprawni prace segregacyjne i pozwoli na zwiększenie odzysku surowców.
Halina Cycak


Opisywane dziś miejscowości położone w obrębie tak zwanego Klucza Jaśliskiego to

Posada Jaśliska i Szklary

Opisuję je wspólnie z uwagi na to, że zachowało się bardzo mało materiałów świadczących o historii tych miejscowości.

Posada Jaśliska pojawia się po raz pierwszy w dokumentach w roku 1589 jako Przedmieszcze Jaśliskie. Samo słowo „posada” tłumaczy się jako przedmieście i jest dość często spotykane w nazwach wielu miejscowości położonych obok starszych, większych i posiadających prawa miejskie osad ludzkich. Niektórzy z historyków sądzą, że Posada jest starsza od Jaślisk i to właśnie w tym miejscu należy szukać ich początku. Lokowana pierwotnie na prawie niemieckim przeniesiona została wkrótce na prawo wołoskie, które było powszechnie stosowane do lokacji i funkcjonowania miejscowości położonych w Karpatach. Ludność Posady, podobnie jak okolicznych Jaślisk była w większości polskiego pochodzenia. Spis mieszkańców z roku 1880 informuje, że liczyła ona 1006 mieszkańców, z czego 860 deklarowało się jako katolicy obrządku łacińskiego, pozostali (146) deklarowali się jako katolicy obrządku wschodniego.
We wsi prawdopodobnie nigdy nie było żadnej świątyni ani cmentarza. Nie natrafiono bowiem na ich ślady. Wyznawcy obrządku łacińskiego należeli do parafii w Jaśliskach, wyznawcy obrządku wschodniego do parafii w Daliowej (grecko katolicka).
W Posadzie mieszkali tez Żydzi, którzy przed wojna prowadzili tu dwie karczmy. W pamięci starszych mieszkańców zachowało się nazwisko jednego z nich – Bobkien.
Mieszkańcy Posady dość często emigrowali do Ameryki „za chlebem”. Powracający z dolarami pomagali pozostałemu rodzeństwu w „żeniaczce” sprawiając im posagi.
Z pracy na roli trudno było się utrzymać między innymi ze względu na ogromne rozdrobnienie gospodarstw. Pojedyncze „kawałki gruntu” dzielone były przez kolejnych właścicieli swoim dzieciom co doprowadziło do sytuacji, w której hektarowe gospodarstwo składało się nawet z 50 części.
Część mieszkańców Posady zajmowała się kamieniarstwem. Wydobywany na stokach Kamienia (od strony Lipowca) materiał skalny obrabiany był z przeznaczeniem na żarna, kamienie młyńskie i inne drobne wyroby. Do dzisiaj zachowały się dwa krzyże wykonane przez kamieniarzy z Posady Jaśliskiej – w Woli Nizanej (przy drodze i obok cerkwi).

Szklary zostały zasiedlone po roku 1434, nie wymieniają bowiem tej miejscowości dokumenty kościelne dotyczące tworzenia Klucza Jaśliskiego. W roku 1470 pojawiła się pierwsza wzmianka o tej miejscowości – nazywanej Sczklary. Dokument lokacyjny wsi pochodzi dopiero z roku 1527.
Nazwa wsi wskazuje na istnienie w niej huty szkła. Dodatkowo potwierdza to inna nazwa terenowa – Bania, która dawniej oznaczała kopalnię (w tym przypadku miejsce wydobywania surowców do wytopu szkła).
Do roku 1848 we wsi była parochia (probostwo) grecko-katolickie, które po śmierci proboszcza Garajewicza przeniesione zostało do Daliowej. Liczba mieszkańców wsi nie przekroczyła 500, zdecydowana większość deklarowała się jako wierni kościoła grecko-katolickiego. W okresie międzywojennym mieszkańcy Szklar zwrócili się do biskupa grecko-katolickiego w Przemyślu z prośbą o ustanowienie we wsi na powrót samodzielnej parafii. Chwilowy brak zgody o mało nie doprowadził do przejścia mieszkańców na prawosławie. Ostatecznie w 1930 roku zgoda taka została wydana i Szklary stały się znów siedzibą probostwa. We wsi znajdowała się drewniana cerkiew pw. Św. Mikołaja wybudowana w roku 1894 na miejscu starej, prawdopodobnie rozebranej świątyni. Po cerkwi pozostało niewiele śladów, między innymi resztki kropielnicy i nagrobek proboszcza Garajewicza.
Wieś położona była w zupełnie innym miejscu niż obecna, powojenna i popegierowska zabudowa. Ciągnęła się w dolinie potoku, która zdewastowana podczas „rekultywacji” zachowała bardzo mało śladów po zabudowie.
Ciekawym obiektem położonym w sąsiedztwie Szklar jest kapliczka kamienna, wzniesiona prawdopodobnie w XVII wieku i bardzo podobna w kształcie do jaśliskiej kapliczki ze „szwedzkiego kurhanu”. Kapliczka stoi na Przełęczy Szklarskiej.
Pisząc o historii miejscowości często powołuję się na dokumenty, w których wskazuje się sołtysa jako osobę która dokonała lokacji wsi lub przy jej okazji otrzymywała dodatkowe dobra w postaci ziemi lub zwolnienia z podatków.
Organizacja polskiej wsi rozpoczęła się w XIII w. kiedy to na szeroką skalę wprowadzono kolonizację opieraną na prawie niemieckim zwanym też prawem magdeburskim. Nazwa pochodzi od Magdeburga, w którym prawa dotyczące organizacji życia miejskiego osiągnęły najwyższy – wzorcowy stan.
Zakładając wieś właściciel gruntu lub zasadźca organizował osadników w grupy, na czele których stał Starszy. Począwszy od XIV wieku zaczęto nazywać go wzorem niemieckim Sołtysem. Na początku jego rola ograniczała się do pośrednictwa między panem – właścicielem gruntu a kolonistami. W zamian za to otrzymywał osobne uposażenie w skład którego wchodziły dodatkowe grunty i zwolnienia z podatków.
Sołtys dzielił się z panem dochodami i opłatami oraz nakładanymi na mieszkańców karami sądowymi. W zamian za to był zobowiązany do świadczenia usług na rzecz dworu, w tym zwłaszcza służby wojskowej.
Stanowisko sołtysa było dziedziczne.
Sołtys pełnił władzę administracyjną, porządkową i sądowniczą. We wsiach, w których nie mieszkał właściciel sołtys był jego namiestnikiem, sądził sam lub przy pomocy ławników.
Takich sołtysów nazywano rządcami, mieli oni bardzo silną pozycję. Król Kazimierz Wielki jako pierwszy przywoływał sołtysów do obowiązku posłuszeństwa wobec panów i zakazywał handlu sołectwami bez ich wiedzy.
Sołtysi doznawali awansu społecznego stając się czasem rycerzami lub właścicielami wsi (nie zawsze legalnie). Awans społeczny sołtysów drażnił panów, z czasem rozpoczął się więc proces odwrotny – wywłaszczania sołtysów lub odkupywania od nich sołectw i przywilejów.
Od XVI wieku rola sołtysów na powrót stała się znacząca, sądy wiejskie nie mogły się obyć bez nich, podobnie jak bez ławników czy dziesiętników. Był więc sołtys instytucją porządkową, administracyjną i sądowniczą.
Role tę zachował do końca dawnej Rzeczpospolitej. Zaborcy utrzymali funkcje sołtysów nadając im jednak trochę inne znaczenie i rolę.
Wójt w dawnej Polsce nazywany z łacińska advokatusem lub rychtarzem był zasadźcą i organizatorem miast. W wiekach XIII do XIV jego pozycja była bardzo wysoka, był dziedziczny i nieusuwalny. Stanowił jedyną władze w mieście, która dziedziczona była z ojca na syna. W większości wójtami byli Niemcy, którzy doskonale radzili sobie z organizacją administracji, sądownictwa i porządku publicznego. Role wójtów jako pierwszy ograniczył Władysław Łokietek, patrycjat miejski w wielu przypadkach doprowadził do odkupienia wójtostw (jako stanowiska), co przynosiło spore dochody.
Wójt podporządkowany był zawsze Radzie i Burmistrzowi, zachował jednak do końca prawo sądzenia w sprawach cywilnych i karnych.
Jako ciekawostkę należy traktować też inne stanowiska, które w średniowieczu utworzone zostały w celu ułatwienia administrowania miastami i wsiami (dzisiaj powiedzielibyśmy o samorządzie terytorialnym).
Do stanowisk tych należeli:
1. Lonar czyli lonher, zwany też kwestorem lub lonariusem, którego kompetencje były bardzo szerokie. Odpowiadał mianowicie za zarząd skarbem miejskim, finansami. Przez jego ręce przechodziły wszystkie dochody i wydatki, opiekował się budynkami komunalnymi, nadzorował stan dróg i gościńców, bał o higienę w mieście (studnie, wodociągi), kontrolował place targowe i kramy. Był zwierzchnikiem ważników czyli urzędników obsługujących wagę miejską, pilnował uczciwego handlu. Jego uposażenie zależało od wielkości miasta i było bardzo wysokie.
Lonara wybierała Rada Miejska w pełnym swym składzie, zdarzało się że pełnił on swa funkcję dożywotnio.
2. Hutman nazywany czasem hutmanem ratuszowym formalnie był zarządcą ratusza. Głównym jego obowiązkiem była dbałość o ład i porządek w mieście, chwytał i osadzał w więzieniu miejskim przestępców. Miał prawo użycia broni podczas wykonywania swych obowiązków. Podporządkowana mu była cała służba miejska.
Lonar jest odpowiednikiem dzisiejszego skarbnika. Funkcję hutmana poszerzoną o pisarza (sekretarza miejskiego, którego zadaniem była dbałość o dokumenty i księgi miejskie) i syndyka (pełnomocnika miasta w sprawach prawa) łączy dziś sekretarz.
Opis funkcji zaczerpnąłem z następujących źródeł: Zbigniew Góralski – „Urzędy i godności w dawnej Polsce”, M. Kromer – „Polska, czyli o położeniu, ludności, obyczajach, urzędach, i sprawach publicznych Królestwa Polskiego księgi dwie”.
SW