Dukielski
Przegląd
Samorządowy

Luty 2004
nr 2(154)

 w gminie
 wydarzenia
 komentarze
 sport

 okładka

 kuchnia regionalna

 powrót

 

Komentarze, refleksje

Podziękowania

Serdeczne podziękowania księdzu prałatowi dr Stanisławowi Siarze za urządzenie już po raz jedenasty „Wspólnego Opłatka” dla osób starszych i samotnych. Również serdeczne podziękowania dla Pań z Grupy Charytatywnej za ich bezinteresowną pracę włożoną w zorganizowanie tej miłej uroczystości. Księżom katechetom za współudział. Za te wesołe i szczere chwile niech Wam Boża Dziecina błogosławi i odpędza wszelkie kłopoty.
Uczestnicy

* * *

Serdeczne życzenia z okazji Nowego Roku Szanownej Redakcji Dukielskiego Przeglądu Samorządowego, a to dużo zdrowia, sukcesów w pracy oraz wszystkiego najlepszego
składają czytelnicy z Dukli

* * *

Proszę przyjąć moje najserdeczniejsze życzenia z okazji Świąt Bożego Narodzenia i nadchodzącego Nowego 2004 Roku.
Jako Duklanin z urodzenia cieszę się, że za pośrednictwem internetu mogę być bliżej mych rodzinnych stron, z którymi czuję się bardzo mocno związany.
Życzę Państwu wielu sukcesów wydawniczych oraz licznego grona wiernych czytelników.
Piotr Woźniak, Gdynia

Miło, że o pracy naszej redakcji DPS-u pamiętają czytelnicy z Dukli, rodacy mieszkający w Polsce i zagranicą. Za życzenia serdecznie dziękujemy.
Redakcja DPSu


Wakacje w sierpniu 2003 roku na długo zostaną w pamięci mojej i mojej rodziny. Spędziliśmy je u Pani Krystyny Kowalskiej w Zboiskach k/Dukli. Warunki mieszkaniowe i socjalne super. Obiady rewelacyjne. Gospodarze i ich córki przesympatyczni.
Państwo Krystyna i Edward Kowalscy są stworzeni do przyjmowania turystów. Są niezwykle serdeczni interesują ich sprawy gości. Potrafią wskazać szlaki piesze i rowerowe. Ich wskazówki były tak dokładne, ze mogłam spokojnie obyć się bez mapy. Co wieczór spotykaliśmy się przy herbatce i zdawaliśmy relacje z minionego dnia. Gospodarstwo agroturystyczne „U Krystyny” jest godne polecenie.
Natomiast oznakowania miejscowości są okropne. Np. z jednej strony jest nazwa miejscowość, ale już z drugiej strony nie ma. Uważam, że Park w Dukli jest bardzo zaniedbany. Stawy są w stanie opłakanym, pełno śmieci i potłuczonego szkła.. Władze Gminy powinny o tym pomyśleć, jak również powinny rozważyć sprawę budowy basenu. Przyciągnęłoby to turystów, ponieważ okolice są tutaj przepiękne. Jako turystka rowerowa mogłam dokładnie poznać piękno okolicy.
Pozdrowienia Urszula Zackiewicz.


Jako mieszkańcy Dukli, chcielibyśmy zwrócić uwagę odpowiedzialnym organom na 2 sprawy:

1. MPGK jest tak często chwalone na łamach DPSu, często są prezentowane dyplomy, które otrzymuje gmina za segregację śmieci, tymczasem od nowego roku służby oczyszczania miasta „spoczęły na laurach” i zamiast przyjeżdźać po śmieci na osiedle (ul Słowackiego) co tydzień w piątek przyjechali pierwszy raz po 2 tygodniach od świąt a w najbliższy piątek minie już 3 tygodnie odkąd pojawili się ostatni raz. Tymczasem zwały śmieci piętrzą się obok kubłów.

2. Bardzo dużo dzieci z osiedla biega do szkoły i przechodzi na ul. Kościuszki przez bardzo ruchliwą ulicę Trakt Węgierski (koło bloku), gdzie nie ma żadnego przejścia dla pieszych na wysokości domu p. Piekarza. Wszyscy mieszkańcy wiedzą, że chociaż jest ograniczenie prędkości, prawie wszyscy pędzą co najmniej 80 km/godz. i zaczynają hamować dopiero przed urzędem gminy. Czy musimy czekać aż wydarzy się wypadek aby powstało tam przejście dla pieszych?

Mieszkańcy ul. Słowackiego


Dzieje kościoła pod wezwaniem św. Marii Magdaleny w Dukli

Kościół pod wezwaniem św. Marii Magdaleny w Dukli powstał około roku 1461. Wcześniej prawo probostwa przysługiwało kościołowi św. Marcina położonemu poza miastem, w części zwanej Przedmieściem Wyższym. Kiedy wzniesiono nowy, obszerniejszy kościół św. Marii Magdaleny, przeniesiono nań prawo probostwa.
Miał murowane prezbiterium, drewnianą nawę i sufit oraz kamienną posadzkę. Prezbiterium zakończone było wycinkiem z sześcioboku, charakterystycznym dla architektury gotyckiej XV wieku.
Sprawozdanie z wizytacji kościoła przeprowadzonej w 1602 roku wymienia sześć murowanych ołtarzy – św. Katarzyny, św. Mikołaja, św. Anny, św. Stanisława, ołtarz z obrazem przedstawiającym sąd ostateczny oraz wielki ołtarz Najświętszej Marii Panny. Był on rzeźbiony i zapewne był gotyckim tryptykiem. W sprawozdaniu tym wspomniane są również nowe organy, ambona, dzwonnica, kostnica, cmentarz, dom proboszcza, szpital i szkoła. Ważnych informacji dostarcza też sprawozdanie z wizytacji przeprowadzonej w pierwszej połowie XVIII wieku (dokładna data nie jest znana). Dowiadujemy się z niego, że 20 maja 1640 roku kościół został konsekrowany przez sufragana i kanonika krakowskiego Tomasza Oborskiego
W czasie zatargu o koronę węgierską pomiędzy Kazimierzem Jagiellończykiem a Maciejem Korwinem w 1474 roku, wojska węgierskie ,,wtargnęły w sile 6000 do Polski przełęczą dukielską i doszczętnie złupiły i spaliły miasto”. Prawdopodobnie wtedy spaliła się drewniana nawa kościelna.
W 1680 roku właściciel części Dukli, Wojciech Męciński, robi zapis mszalny na rzecz kościoła dukielskiego.
W 1738 roku wybuchł w Dukli wielki pożar, który zniszczył prawie całe miasto. ,,Zdaje się, że kościół się wtenczas spalił”. Ówczesny właściciel Dukli, Józef Wandalin Mniszech, marszałek wielki koronny ,,przy kościele dukielskim funduje prebendę tytułu Zwiastowania N. M. P. 1740; zapisuje na ten cel 8000 złp. i procenta od nich z warunkiem odprawienia co tydzień trzech mszy, z których dwie za duszę (...) swej zmarłej żony, trzecia zaś za grzechy fundatora”. W roku 1742 Mniszech przystąpił do odbudowy kościoła. Prace remontowe trwały do roku 1747, kiedy to przerwała je śmierć fundatora. Po kilkunastoletniej przerwie podjęte zostały one na nowo przez jego syna, Jerzego Augusta Wandalina Mniszcha. Prace prowadzono w latach 1764 – 65 Ich rezultatem był późnobarokowy wygląd zewnętrzny kościoła i rokokowy wystrój jego wnętrza.
Rokokowy kościół pod wezwaniem św. Marii Magdaleny w Dukli od czasów swej restauracji w epoce Mniszchów przetrwał do czasów obecnych prawie w niezmienionym stanie, mimo że do połowy wieku XX wielokrotnie ulegał zniszczeniom.
W nocy z 20 na 21 października 1810 roku pożar miasta nadwerężył mury kościoła, spalił doszczętnie cały dach wraz z drewnianym wiązaniem, zniszczył również organy i dach na dzwonnicy. Przez cztery lata kościół pozostawał bez dachu, nakryty był tylko deskami, podobnie jak dzwonnica.
18 lipca 1885 roku wybuchł kolejny pożar. Ponownie został zniszczony dach kościoła i dzwonnicy. Ogień nadwerężył sklepienie i ściany. Po tym pożarze odbudowano dach i pokryto go blachą, naprawiono ołtarze, konfesjonały, chrzcielnicę, ławy, okna i zamontowano nowe organy. Dukla znajduje się wówczas w posiadaniu rodziny Męcińskich, którzy ,,z wzorową pieczołowitością i zamiłowaniem strzegą zabytków, które Opatrzność ich straży powierzyła. (...) Dzięki ich zabiegom wiele cennych zabytków sztuki wieku osiemnastego ocalało, a doskonały stan utrzymania pałacu i ogrodu, zarówno jak troskliwa opieka nad kościołem dukielskim zasługują na najgorętszą pochwałę”.
W 1905 roku odnowiono wyposażenie kościoła i uzupełniono, zachowując cechy stylu rokokowego
Kolejnym uszkodzeniom uległ kościół podczas działań wojennych w 1914 roku, jednak znacznie poważniejsze spustoszenie przyniosła druga wojna światowa, podczas której Dukla zniszczona została w dziewięćdziesięciu procentach We wrześniu 1944 roku dwie bomby trafiły w kościół, zapaliły dach, przebiły sklepienie, całkowicie zniszczyły organy i uszkodziły wnętrze kościoła. W 1945 roku zamurowano wyrwy w sklepieniu i położono nowy dach. W latach 1963 – 67 przeprowadzono kolejny remont. Dokonano między innymi konserwacji ołtarzy i drewnianych elementów dekoracyjnych Prace konserwatorskie prowadzone były przez Elżbietę Kozakiewicz – Cozaś i Adolfa Stawarza. Konserwacji i częściowej rekonstrukcji polichromii (na podstawie fotografii wykonanych przez Swieykowskiego) dokonał Konstanty Tiunin. Dzięki remontowi z lat sześćdziesiątych kościół odzyskał utraconą podczas wojny strukturę, nie odzyskał jednak pełnej świetności, gdyż efekt estetyczny uległ zniekształceniu. Podjęte w 1998 roku prace przy konserwacji kaplic wykazały, że istnieje możliwość przywrócenia świątyni pierwotnego wyglądu. Pozyskano część funduszy z Fundacji,,Polsko – Niemieckie Pojednanie”. Odnowiono kaplice, prezbiterium z ołtarzem głównym, ołtarze boczne, konfesjonały, chrzcielnicę i ambonę. Obecnie trwają dalsze prace konserwatorskie. Dukielska ,,perła rokoko” na nowo nabiera blasku.
Joanna Braja


Rolnictwo ekologiczne

Podstawy prawne funkcjonowania rolnictwa ekologicznego

Rolnictwo ekologiczne odróżnia się od innych sposobów gospodarowania w rolnictwie istnieniem ścisłych kryteriów odnoszących się zarówno do produkcji rolnej, przetwórstwa płodów rolnych, jak i wprowadzania do obrotu produktów rolnictwa ekologicznego. Genezy legislacji dotyczącej rolnictwa ekologicznego należy upatrywać w dążeniu do ochrony praw konsumentów zainteresowanych ekologiczną żywnością, a także ochrony ekorolników przed nieuczciwą konkurencją.
Najistotniejszą rolę w kreowaniu regulacji prawnych rolnictwa ekologicznego odegrała Międzynarodowa Federacja Rolnictwa Ekologicznego (International Federation of Organic Agriculture Movements – IFOAM), organizacja pozarządowa utworzona w 1972 roku. W celu harmonizacji różnorodnych ustaleń dotyczących kryteriów produkcji ekologicznej, zasad kontroli i oznakowania produktów ekologicznych, IFOAM wypracowała w 1982 roku Podstawy Kryteriów Rolnictwa Ekologicznego (IFOAM Basic Standards of Organic Agriculture), stanowiące ramowe wytyczne dla organizacji członkowskich. Dokument ten jest ciągle aktualizowany i rozwijany, a w 1992 roku został rozszerzony o kryteria przetwórstwa. Na początku lat 90-tych pojawiły się trzy znaczące dokumenty:
- europejskie Rozporządzenie 2092/91 w sprawie rolnictwa ekologicznego oraz znakowania jego produktów i środków spożywczych z 1991 roku,
- amerykańska Ustawa o produkcji żywności ekologicznej z 1990 roku,
- wspólny program Komisji Kodeksu Żywnościowego FAO/WHO, opracowywany od 1991 roku jako Wytyczne w sprawie produkcji, przetwórstwa, oznakowania oraz zbytu żywności wytwarzanej metodami ekologicznymi.
Pod względem merytorycznym (treść, zakres, ujęcie) wspomniane trzy dokumenty są zbieżne, gdyż wszystkie opierają się o IFOAM – oskie założenia rolnictwa ekologicznego.
W styczniu 1993 roku Wspólnota Europejska (obecnie Unia Europejska) wprowadziła w życie przepisy prawne dotyczące rolnictwa ekologicznego (Rozporządzenie Rady EWG 2092/91, z dnia 24 czerwca 1991 roku), w sprawie rolnictwa ekologicznego oraz oznakowania jego produktów. Rozporządzenie to początkowo dotyczyło tylko produkcji roślinnej, zostało uzupełnione o Rozporządzenie 1804/99, z dnia 19 lipca 1999 roku, regulujące również przepisy dotyczące produkcji zwierzęcej.
W Polsce rolnictwo ekologiczne kształtowało się w sektorze pozarządowym. Poza filozoficznym jego ujęciem i ustalonymi praktycznymi zasadami postępowania w produkcji rolniczej rolnictwo ekologiczne doczekało się szczegółowych regulacji w zakresie atestacji, kontroli oraz znakowania i obrotu produktami ekologicznymi.
W 1998 roku z inicjatywy organizacji i osób zaangażowanych w rozwój rolnictwa ekologicznego w Polsce i w ramach realizacji zobowiązań wynikających z narodowego programu przygotowania Polski do członkostwa w Unii Europejskiej podjęto prace nad przygotowaniem projektu ustawy o rolnictwie ekologicznym. W pracach nad krajowymi regulacjami rolnictwa ekologicznego wzorowano się na Rozporządzeniu Rady EWG nr 2092/91, ze względu na fakt, że rządowy projekt ustawy stanowi część procesu harmonizacji polskiego systemu prawnego z prawem Unii Europejskiej. Ustawa została uchwalona 16 marca 2001 (Dz. U. Nr 38, poz. 452), a weszła w życie w dniu 3 listopada 2001 roku. Ustawa reguluje warunki prowadzenia produkcji rolnej i przetwórstwa rolno-spożywczego metodami ekologicznymi oraz system kontroli i certyfikacji produkcji i przetwórstwa.
W myśl ustawy rolnictwo ekologiczne odróżnia od innych sposobów gospodarowania w rolnictwie stosowaniem:
- płodozmianu i innych naturalnych metod utrzymania i podwyższania biologicznej aktywności gleby,
- nawozów organicznych, środków ochrony roślin i środków żywienia zwierząt uzyskiwanych inaczej niż w drodze przemysłowej syntezy chemicznej,
- materiału siewnego oraz rozmnożeniowego otrzymywanego z roślin, które przez co najmniej jedno pokolenie, a w przypadku roślin wieloletnich co najmniej przez dwa sezony wegetacyjne, były uprawiane z zachowaniem warunków produkcji ekologicznej,
- doboru gatunku i odmian roślin oraz gatunków i ras zwierząt, uwzględniającego ich naturalną odporność na choroby, w szczególności wykorzystującego populacje i rasy miejscowe (art. 3 Ustawy o rolnictwie ekologicznym Dz. U. Nr 38, poz. 452 z 2 maja 2001 roku).

Realizacja tak zdefiniowanych warunków produkcji w gospodarstwach ekologicznych nakłada na producentów ograniczenia w zakresie zarówno pozyskiwania materiału siewnego, jak i zwierząt gospodarskich, które powinny zgodnie z ustawą pochodzić z gospodarstw ekologicznych. Ekologiczne gospodarstwo rolne powinno znajdować się na terenie, na którym nie występują przekroczenia dopuszczalnych stężeń szkodliwych substancji zanieczyszczających powietrze, glebę i wodę (art. 5 wyżej cyt. Ustawy). W ustawie przyjęto nieco odmienne niż w krajach Unii Europejskiej podejście do wspierania finansowego producentów w okresie przestawiania i prowadzenia gospodarstwa metodami ekologicznymi (art. 15 Ustawy). Producentowi wytwarzającemu w ekologicznym gospodarstwie rolnym produkty rolnictwa ekologicznego lub realizującemu program przestawiania gospodarstwa rolnego na produkcję metodami ekologicznymi przysługuje dotacja przedmiotowa (na podstawie art. 72 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych). Wielkość stawek reguluje Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 22 maja 2002 roku (Dz.U, nr 65, poz.595). Rolnicy mogą ubiegać się o przyznanie dotacji z tytułu:
- prowadzonych upraw ekologicznych z certyfikatem, bądź będących w okresie realizacji programu przestawiania gospodarstwa rolnego na produkcję metodami ekologicznymi,
- poniesionych kosztów usługi kontroli (tabela 1).
W krajach Unii Europejskiej subwencjonowanie rolnictwa ekologicznego odbywa się w ramach programów rolno – środowiskowych i wynika z pozytywnego wpływu rolnictwa ekologicznego na środowisko. Wymagania w okresie przestawiania na ekologiczne metody produkcji określa Rozdział 3 Ustawy, dotyczący kontroli i certyfikacji. Przestawienie gospodarstwa rolnego na produkcję metodami ekologicznymi według ustalonego programu jest realizowane co najmniej przez 2 lata. W przypadku użytków zielonych okres ten może zostać, za zgodą upoważnionej jednostki certyfikującej skrócony do roku, pod warunkiem, że nie stosowano na nich w ciągu ostatnich 3 lat środków ochrony roślin i nawozów niedozwolonych w rolnictwie ekologicznym (art. 18 Ustawy).
Wprowadzony przez ustawę system kontroli i certyfikacji jest systemem mieszanym tj.: państwowo – prywatnym, w którego skład wchodzą:
* Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, jako organ upoważniający prywatne jednostki certyfikujące do prowadzenia kontroli i wydawania certyfikatów, a poszczególne upoważnienia wydają:
* Minister właściwy do spraw rolnictwa – w zakresie produkcji rolnej oraz pozyskiwania dziko rosnących roślin lub ich części;
* Minister właściwy do spraw rynków rolnych – w zakresie przetwórstwa produktów rolnictwa ekologicznego;
* Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno – Spożywczych, która pełni rolę urzędu nadzoru nad jednostkami certyfikującymi rolnictwo prowadzone metodami ekologicznymi,
* Jednostki certyfikujące rolnictwo ekologiczne.
W 2003 roku MRiRW upoważnił do prowadzenia kontroli, wydawania i cofania certyfikatów zgodności następujące jednostki certyfikujące:

Polskie Centrum Badań i Certyfikacji, Biuro ds. Badań i Certyfikacji Oddział w Pile, ul. Śniadeckich 5, 64 – 920 Piła,

BIOEKSPERT S.C., ul. Grójecka 109, 02 – 120 Warszawa,

AGRO BIO TEST Sp. z o.o,
ul Nowousrynowska 166,
02 – 787 Warszawa,

Jednostka Certyfikacji Produkcji Ekologicznej
PNG Sp. z o.o W. Zajączków,
26 – 065 Piekoszów,

COBICO Sp. z o.o, ul. Lekarska 1,
26 – 065 Kraków.

System kontroli i certyfikacji ma być gwarantem dla konsumenta, że środki żywnościowe oznakowane jako ekologiczne, są wytworzone metodami ekologicznymi, a więc jest to żywność bez syntetycznych substancji chemicznych pochodzących ze środków ochrony roślin, bez nawozów sztucznych i innych dodatków używanych w przetwórstwie, bez antybiotyków i hormonów, a wreszcie bez genetycznie modyfikowanych organizmów.
Najistotniejsze zagadnienia w zakresie znakowania i obrotu produktami rolnictwa ekologicznego nakładają artykuły z Rozdziału 4 Ustawy, dotyczące znakowania, przechowywania i przewozu produktów pochodzenia ekologicznego.
Ustawa o rolnictwie ekologicznym dostosowała prawo krajowe do regulacji jakie w tym zakresie obowiązuje w Unii Europejskiej, co powinno sprzyjać wymianie produktów rolnictwa ekologicznego pomiędzy Polską, a Krajami Unii Europejskiej.
mgr inż. Anna Augustyńska-Prejsnar
Zakład Gospodarki Regionalnej i Agroturystyki
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Krośnie

Tabela 1.
Stawki dotacji do 1 ha uprawy ekologicznej dla gospodarstw podejmujących produkcję i produkujących metodami ekologicznymi w 2003
Źródło: Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 22 maja 2002 roku (DzU, nr 65, poz. 595)

Rodzaj uprawy Stawka dotacji do ha uprawy w zł
dla gospodarstw będących w kontrolowanym okresie – roku poprzedzającym uzyskanie certyfikatu dla kontrolowanych gospodarstw posiadających certyfikat zgodności
Uprawy warzywne 500 400
Uprawy rolnicze 200 150
Uprawy sadownicze 550 450
Plantacje jagodowe 550 500
Łąki, pastwiska 80 50

Tabela 2.
Stawki dotacji do dofinansowania kosztów kontroli gospodarstw na zgodność prowadzenia produkcji metodami ekologicznymi w 2003

Źródło: Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 22 maja 2002 roku (Dz U, nr 65, poz. 595)

Powierzchnia gospodarstwa Stawka w zł na 1 gospodarstwo
Do 5 ha użytków rolnych 300
6-10 350
11-20 400
21-50 450
51-100 500
Powyżej 100 ha użytków rolnych 600

Renty strukturalne

Renty strukturalne, to inaczej, wcześniejsze emerytury dla rolników, którzy znajdują się w wieku przedemerytalnym, a zdecydują się w całości przekazać swoje grunty na powiększenie innego gospodarstwa lub trwale przekazać je swoim następcom.
Przeznaczone są dla małżeństw prowadzących wspólnie gospodarstwa rolne, samotnych rolników i rolniczek lub rolników, których małżonek pracuje poza rolnictwem.
Renta strukturalna nie ma nic wspólnego z rentą inwalidzką. Jest rodzajem emerytury /wynagrodzenia za całe życie ciężkiej pracy/. Wcześniejsze przechodzenie na emeryturę w rolnictwie ma na celu: zapewnienie dochodu starszym rolnikom, którzy zdecydują się na zaprzestanie gospodarowania, poprawę struktury obszarowej gospodarstw rolnych oraz obniżenie średniej wieku osób prowadzących działalność rolniczą / przyspieszenie procesu wymiany pokoleń/.
W celu zmniejszenia rozdrobnienia gospodarstw, kraje unijne już dawno wypracowały własne systemy wprowadzania wcześniejszych emerytur. Ze względu na różną specyfikę gospodarstw rolnych poszczególnych państw, nie stworzono uniwersalnego sposobu scalania gruntów. Jeszcze kilkanaście lat temu, prawie 2/3 unijnych gospodarstw miało powierzchnię mniejszą niż 10 ha, dziś w wyniku oddawania ziemi przez starszych rolników, średnie gospodarstwo rolne ma 18 ha. A oto przykłady:
Niemiecki rolnik może przekazać ziemię jedynie wykwalifikowanemu gospodarzowi i nie może to być członek własnej rodziny. Może natomiast zatrzymać sobie działkę służącą produkcji na własne potrzeby.
We Francji rolnik ubiegający się o rentę strukturalną musi mieć ukończone 55 lat życia i przez ostatnie 15 lat pracować w przekazywanym gospodarstwie. Wraz z ziemią oddaje się również budynki, żywy inwentarz i kwoty produkcyjne. Gospodarstwo może być przekazane członkowi rodziny, co starszym osobom ułatwia podejmowanie decyzji.
W Irlandii na gospodarstwo przypada tylko jedna emerytura, nawet, gdy małżonkowie pracują wspólnie. Dla pracowników lub członków rodziny, którzy stracili pracę w wyniku likwidacji gospodarstwa, a przepracowali w nim przynajmniej 2 lata, przewidziane są świadczenia. Rentę strukturalną można dziedziczyć w przypadku śmierci rolnika przed upływem terminu korzystania z niej.
Portugalski system przewiduje świadczenia dla rolnika, a także dla małżonka oraz dwóch robotników rolnych lub członków rodziny. Rolnik musi opłacać składkę na ubezpieczenie społeczne, aż do czasu osiągnięcia wieku emerytalnego.
Najtrudniejsza była realizacja programu rent w Hiszpanii. Liczba rolników korzystających z tych świadczeń nigdy nie była wysoka. Główną przeszkodą w ich uzyskaniu jest zbyt wysoki próg minimalnego dochodu gospodarstwa oraz granica wieku, wynosząca dla mężczyzn 60 lat.
W Unii Europejskiej rolnik, który chce skorzystać z wcześniejszej emerytury, w momencie przekazywania gospodarstwa musi spełniać określone kryteria: osiągnąć wiek co najmniej 55 lat, ale nie więcej niż wynosi wiek emerytalny, prowadzić działalność rolniczą przez co najmniej 10 lat do momentu przekazania gospodarstwa oraz całkowicie zaprzestać w2szelkiej działalności.
Od 1 stycznia 2002 r. obowiązuje w Polsce ustawa o rentach strukturalnych. Do otrzymania renty uprawniony jest rolnik, który spełnia następujące warunki:
1. wiek: kobieta 55-60 lat, mężczyzna 60-65 lat,
2. jest właścicielem gospodarstwa rolnego liczącego co najmniej 3 ha,
3. przez ostatnie 10 lat działalność rolnicza była jego jedynym lub głównym źródłem dochodu,
4. przez ostatnie 10 lat podlegał co najmniej przez 5 lat ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu,
5. gospodarstwo zostało przekazane następcy, sprzedane lub przekazane Skarbowi Państwa,
6. nie prowadzi już działalności rolniczej.
Renty strukturalne otrzymywać można w Polsce do czasu osiągnięcia wieku emerytalnego, tj. maksimum 5 lat. Renta ta wynosi obecnie 1,5 razy najniższej emerytury, czyli około 900,- zł.
Renta ta nie należy się automatycznie. Uprawniony rolnik musi złożyć wniosek o jej przyznanie w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w I-szym kwartale każdego roku. Wypłata pierwszej renty następuje najwcześniej od 1 stycznia roku następnego.
Jednym z kryterium dostępu jest przekazanie gospodarstwa rolnego, np. na powiększenie innego gospodarstwa, do wykorzystania dla celów naukowych lub doświadczalnych, albo do zalesienia gruntów Lasom Państwowym. Oprócz tego swoje gospodarstwo rolne właściciel może przekazać na inne cele niż rolnicze, a także na rzecz jednostek samorządu terytorialnego.
Wypłata renty strukturalnej ulega zawieszeniu, jeżeli uprawniony podejmie pracę zarobkową podlegającą ubezpieczeniu społecznemu. W przypadku śmierci uprawnionego do jej pobierania, świadczenie wypłaca się jego małżonkowi, pomniejszone o dodatek na małżonka /nie dłużej jednaki niż do dnia, do którego świadczenie pobierałby uprawniony/.
/dk/