Dukielski
Przegląd
Samorządowy
Luty
2004
nr 2(154)
w gminie
wydarzenia
komentarze
sport
okładka
kuchnia regionalna
powrót
|
|
Podziękowania
Serdeczne podziękowania księdzu prałatowi dr
Stanisławowi Siarze za urządzenie już po raz jedenasty „Wspólnego Opłatka”
dla osób starszych i samotnych. Również serdeczne podziękowania dla Pań z
Grupy Charytatywnej za ich bezinteresowną pracę włożoną w zorganizowanie
tej miłej uroczystości. Księżom katechetom za współudział. Za te wesołe i
szczere chwile niech Wam Boża Dziecina błogosławi i odpędza wszelkie
kłopoty.
Uczestnicy
* * *
Serdeczne życzenia z okazji Nowego Roku Szanownej
Redakcji Dukielskiego Przeglądu Samorządowego, a to dużo zdrowia, sukcesów
w pracy oraz wszystkiego najlepszego
składają czytelnicy z Dukli
* * *
Proszę przyjąć moje najserdeczniejsze życzenia z okazji
Świąt Bożego Narodzenia i nadchodzącego Nowego 2004 Roku.
Jako Duklanin z urodzenia cieszę się, że za pośrednictwem internetu mogę
być bliżej mych rodzinnych stron, z którymi czuję się bardzo mocno
związany.
Życzę Państwu wielu sukcesów wydawniczych oraz licznego grona wiernych
czytelników.
Piotr Woźniak, Gdynia
Miło, że o pracy naszej redakcji DPS-u pamiętają czytelnicy z Dukli,
rodacy mieszkający w Polsce i zagranicą. Za życzenia serdecznie
dziękujemy.
Redakcja DPSu
Wakacje w sierpniu 2003 roku na długo zostaną w pamięci
mojej i mojej rodziny. Spędziliśmy je u Pani Krystyny Kowalskiej w
Zboiskach k/Dukli. Warunki mieszkaniowe i socjalne super. Obiady
rewelacyjne. Gospodarze i ich córki przesympatyczni.
Państwo Krystyna i Edward Kowalscy są stworzeni do przyjmowania turystów.
Są niezwykle serdeczni interesują ich sprawy gości. Potrafią wskazać
szlaki piesze i rowerowe. Ich wskazówki były tak dokładne, ze mogłam
spokojnie obyć się bez mapy. Co wieczór spotykaliśmy się przy herbatce i
zdawaliśmy relacje z minionego dnia. Gospodarstwo agroturystyczne „U
Krystyny” jest godne polecenie.
Natomiast oznakowania miejscowości są okropne. Np. z jednej strony jest
nazwa miejscowość, ale już z drugiej strony nie ma. Uważam, że Park w
Dukli jest bardzo zaniedbany. Stawy są w stanie opłakanym, pełno śmieci i
potłuczonego szkła.. Władze Gminy powinny o tym pomyśleć, jak również
powinny rozważyć sprawę budowy basenu. Przyciągnęłoby to turystów,
ponieważ okolice są tutaj przepiękne. Jako turystka rowerowa mogłam
dokładnie poznać piękno okolicy.
Pozdrowienia Urszula Zackiewicz.
Jako mieszkańcy Dukli, chcielibyśmy zwrócić uwagę
odpowiedzialnym organom na 2 sprawy:
1. MPGK jest tak często chwalone na łamach DPSu, często są prezentowane
dyplomy, które otrzymuje gmina za segregację śmieci, tymczasem od nowego
roku służby oczyszczania miasta „spoczęły na laurach” i zamiast
przyjeżdźać po śmieci na osiedle (ul Słowackiego) co tydzień w piątek
przyjechali pierwszy raz po 2 tygodniach od świąt a w najbliższy piątek
minie już 3 tygodnie odkąd pojawili się ostatni raz. Tymczasem zwały
śmieci piętrzą się obok kubłów.
2. Bardzo dużo dzieci z osiedla biega do szkoły i przechodzi na ul.
Kościuszki przez bardzo ruchliwą ulicę Trakt Węgierski (koło bloku), gdzie
nie ma żadnego przejścia dla pieszych na wysokości domu p. Piekarza.
Wszyscy mieszkańcy wiedzą, że chociaż jest ograniczenie prędkości, prawie
wszyscy pędzą co najmniej 80 km/godz. i zaczynają hamować dopiero przed
urzędem gminy. Czy musimy czekać aż wydarzy się wypadek aby powstało tam
przejście dla pieszych?
Mieszkańcy ul. Słowackiego
Dzieje kościoła pod wezwaniem św. Marii Magdaleny w
Dukli
Kościół pod wezwaniem św. Marii Magdaleny w Dukli
powstał około roku 1461. Wcześniej prawo probostwa przysługiwało
kościołowi św. Marcina położonemu poza miastem, w części zwanej
Przedmieściem Wyższym. Kiedy wzniesiono nowy, obszerniejszy kościół św.
Marii Magdaleny, przeniesiono nań prawo probostwa.
Miał murowane prezbiterium, drewnianą nawę i sufit oraz kamienną posadzkę.
Prezbiterium zakończone było wycinkiem z sześcioboku, charakterystycznym
dla architektury gotyckiej XV wieku.
Sprawozdanie z wizytacji kościoła przeprowadzonej w 1602 roku wymienia
sześć murowanych ołtarzy – św. Katarzyny, św. Mikołaja, św. Anny, św.
Stanisława, ołtarz z obrazem przedstawiającym sąd ostateczny oraz wielki
ołtarz Najświętszej Marii Panny. Był on rzeźbiony i zapewne był gotyckim
tryptykiem. W sprawozdaniu tym wspomniane są również nowe organy, ambona,
dzwonnica, kostnica, cmentarz, dom proboszcza, szpital i szkoła. Ważnych
informacji dostarcza też sprawozdanie z wizytacji przeprowadzonej w
pierwszej połowie XVIII wieku (dokładna data nie jest znana). Dowiadujemy
się z niego, że 20 maja 1640 roku kościół został konsekrowany przez
sufragana i kanonika krakowskiego Tomasza Oborskiego
W czasie zatargu o koronę węgierską pomiędzy Kazimierzem Jagiellończykiem
a Maciejem Korwinem w 1474 roku, wojska węgierskie ,,wtargnęły w sile 6000
do Polski przełęczą dukielską i doszczętnie złupiły i spaliły miasto”.
Prawdopodobnie wtedy spaliła się drewniana nawa kościelna.
W 1680 roku właściciel części Dukli, Wojciech Męciński, robi zapis mszalny
na rzecz kościoła dukielskiego.
W 1738 roku wybuchł w Dukli wielki pożar, który zniszczył prawie całe
miasto. ,,Zdaje się, że kościół się wtenczas spalił”. Ówczesny właściciel
Dukli, Józef Wandalin Mniszech, marszałek wielki koronny ,,przy kościele
dukielskim funduje prebendę tytułu Zwiastowania N. M. P. 1740; zapisuje na
ten cel 8000 złp. i procenta od nich z warunkiem odprawienia co tydzień
trzech mszy, z których dwie za duszę (...) swej zmarłej żony, trzecia zaś
za grzechy fundatora”. W roku 1742 Mniszech przystąpił do odbudowy
kościoła. Prace remontowe trwały do roku 1747, kiedy to przerwała je
śmierć fundatora. Po kilkunastoletniej przerwie podjęte zostały one na
nowo przez jego syna, Jerzego Augusta Wandalina Mniszcha. Prace prowadzono
w latach 1764 – 65 Ich rezultatem był późnobarokowy wygląd zewnętrzny
kościoła i rokokowy wystrój jego wnętrza.
Rokokowy kościół pod wezwaniem św. Marii Magdaleny w Dukli od czasów swej
restauracji w epoce Mniszchów przetrwał do czasów obecnych prawie w
niezmienionym stanie, mimo że do połowy wieku XX wielokrotnie ulegał
zniszczeniom.
W nocy z 20 na 21 października 1810 roku pożar miasta nadwerężył mury
kościoła, spalił doszczętnie cały dach wraz z drewnianym wiązaniem,
zniszczył również organy i dach na dzwonnicy. Przez cztery lata kościół
pozostawał bez dachu, nakryty był tylko deskami, podobnie jak dzwonnica.
18 lipca 1885 roku wybuchł kolejny pożar. Ponownie został zniszczony dach
kościoła i dzwonnicy. Ogień nadwerężył sklepienie i ściany. Po tym pożarze
odbudowano dach i pokryto go blachą, naprawiono ołtarze, konfesjonały,
chrzcielnicę, ławy, okna i zamontowano nowe organy. Dukla znajduje się
wówczas w posiadaniu rodziny Męcińskich, którzy ,,z wzorową
pieczołowitością i zamiłowaniem strzegą zabytków, które Opatrzność ich
straży powierzyła. (...) Dzięki ich zabiegom wiele cennych zabytków sztuki
wieku osiemnastego ocalało, a doskonały stan utrzymania pałacu i ogrodu,
zarówno jak troskliwa opieka nad kościołem dukielskim zasługują na
najgorętszą pochwałę”.
W 1905 roku odnowiono wyposażenie kościoła i uzupełniono, zachowując cechy
stylu rokokowego
Kolejnym uszkodzeniom uległ kościół podczas działań wojennych w 1914 roku,
jednak znacznie poważniejsze spustoszenie przyniosła druga wojna światowa,
podczas której Dukla zniszczona została w dziewięćdziesięciu procentach We
wrześniu 1944 roku dwie bomby trafiły w kościół, zapaliły dach, przebiły
sklepienie, całkowicie zniszczyły organy i uszkodziły wnętrze kościoła. W
1945 roku zamurowano wyrwy w sklepieniu i położono nowy dach. W latach
1963 – 67 przeprowadzono kolejny remont. Dokonano między innymi
konserwacji ołtarzy i drewnianych elementów dekoracyjnych Prace
konserwatorskie prowadzone były przez Elżbietę Kozakiewicz – Cozaś i
Adolfa Stawarza. Konserwacji i częściowej rekonstrukcji polichromii (na
podstawie fotografii wykonanych przez Swieykowskiego) dokonał Konstanty
Tiunin. Dzięki remontowi z lat sześćdziesiątych kościół odzyskał utraconą
podczas wojny strukturę, nie odzyskał jednak pełnej świetności, gdyż efekt
estetyczny uległ zniekształceniu. Podjęte w 1998 roku prace przy
konserwacji kaplic wykazały, że istnieje możliwość przywrócenia świątyni
pierwotnego wyglądu. Pozyskano część funduszy z Fundacji,,Polsko –
Niemieckie Pojednanie”. Odnowiono kaplice, prezbiterium z ołtarzem
głównym, ołtarze boczne, konfesjonały, chrzcielnicę i ambonę. Obecnie
trwają dalsze prace konserwatorskie. Dukielska ,,perła rokoko” na nowo
nabiera blasku.
Joanna Braja
Rolnictwo ekologiczne
Podstawy prawne funkcjonowania rolnictwa
ekologicznego
Rolnictwo ekologiczne odróżnia się od innych sposobów gospodarowania w
rolnictwie istnieniem ścisłych kryteriów odnoszących się zarówno do
produkcji rolnej, przetwórstwa płodów rolnych, jak i wprowadzania do
obrotu produktów rolnictwa ekologicznego. Genezy legislacji dotyczącej
rolnictwa ekologicznego należy upatrywać w dążeniu do ochrony praw
konsumentów zainteresowanych ekologiczną żywnością, a także ochrony
ekorolników przed nieuczciwą konkurencją.
Najistotniejszą rolę w kreowaniu regulacji prawnych rolnictwa
ekologicznego odegrała Międzynarodowa Federacja Rolnictwa Ekologicznego (International
Federation of Organic Agriculture Movements – IFOAM), organizacja
pozarządowa utworzona w 1972 roku. W celu harmonizacji różnorodnych
ustaleń dotyczących kryteriów produkcji ekologicznej, zasad kontroli i
oznakowania produktów ekologicznych, IFOAM wypracowała w 1982 roku
Podstawy Kryteriów Rolnictwa Ekologicznego (IFOAM Basic Standards of
Organic Agriculture), stanowiące ramowe wytyczne dla organizacji
członkowskich. Dokument ten jest ciągle aktualizowany i rozwijany, a w
1992 roku został rozszerzony o kryteria przetwórstwa. Na początku lat
90-tych pojawiły się trzy znaczące dokumenty:
- europejskie Rozporządzenie 2092/91 w sprawie rolnictwa ekologicznego
oraz znakowania jego produktów i środków spożywczych z 1991 roku,
- amerykańska Ustawa o produkcji żywności ekologicznej z 1990 roku,
- wspólny program Komisji Kodeksu Żywnościowego FAO/WHO, opracowywany od
1991 roku jako Wytyczne w sprawie produkcji, przetwórstwa, oznakowania
oraz zbytu żywności wytwarzanej metodami ekologicznymi.
Pod względem merytorycznym (treść, zakres, ujęcie) wspomniane trzy
dokumenty są zbieżne, gdyż wszystkie opierają się o IFOAM – oskie
założenia rolnictwa ekologicznego.
W styczniu 1993 roku Wspólnota Europejska (obecnie Unia Europejska)
wprowadziła w życie przepisy prawne dotyczące rolnictwa ekologicznego
(Rozporządzenie Rady EWG 2092/91, z dnia 24 czerwca 1991 roku), w sprawie
rolnictwa ekologicznego oraz oznakowania jego produktów. Rozporządzenie to
początkowo dotyczyło tylko produkcji roślinnej, zostało uzupełnione o
Rozporządzenie 1804/99, z dnia 19 lipca 1999 roku, regulujące również
przepisy dotyczące produkcji zwierzęcej.
W Polsce rolnictwo ekologiczne kształtowało się w sektorze pozarządowym.
Poza filozoficznym jego ujęciem i ustalonymi praktycznymi zasadami
postępowania w produkcji rolniczej rolnictwo ekologiczne doczekało się
szczegółowych regulacji w zakresie atestacji, kontroli oraz znakowania i
obrotu produktami ekologicznymi.
W 1998 roku z inicjatywy organizacji i osób zaangażowanych w rozwój
rolnictwa ekologicznego w Polsce i w ramach realizacji zobowiązań
wynikających z narodowego programu przygotowania Polski do członkostwa w
Unii Europejskiej podjęto prace nad przygotowaniem projektu ustawy o
rolnictwie ekologicznym. W pracach nad krajowymi regulacjami rolnictwa
ekologicznego wzorowano się na Rozporządzeniu Rady EWG nr 2092/91, ze
względu na fakt, że rządowy projekt ustawy stanowi część procesu
harmonizacji polskiego systemu prawnego z prawem Unii Europejskiej. Ustawa
została uchwalona 16 marca 2001 (Dz. U. Nr 38, poz. 452), a weszła w życie
w dniu 3 listopada 2001 roku. Ustawa reguluje warunki prowadzenia
produkcji rolnej i przetwórstwa rolno-spożywczego metodami ekologicznymi
oraz system kontroli i certyfikacji produkcji i przetwórstwa.
W myśl ustawy rolnictwo ekologiczne odróżnia od innych sposobów
gospodarowania w rolnictwie stosowaniem:
- płodozmianu i innych naturalnych metod utrzymania i podwyższania
biologicznej aktywności gleby,
- nawozów organicznych, środków ochrony roślin i środków żywienia zwierząt
uzyskiwanych inaczej niż w drodze przemysłowej syntezy chemicznej,
- materiału siewnego oraz rozmnożeniowego otrzymywanego z roślin, które
przez co najmniej jedno pokolenie, a w przypadku roślin wieloletnich co
najmniej przez dwa sezony wegetacyjne, były uprawiane z zachowaniem
warunków produkcji ekologicznej,
- doboru gatunku i odmian roślin oraz gatunków i ras zwierząt,
uwzględniającego ich naturalną odporność na choroby, w szczególności
wykorzystującego populacje i rasy miejscowe (art. 3 Ustawy o rolnictwie
ekologicznym Dz. U. Nr 38, poz. 452 z 2 maja 2001 roku).
Realizacja tak zdefiniowanych warunków produkcji w gospodarstwach
ekologicznych nakłada na producentów ograniczenia w zakresie zarówno
pozyskiwania materiału siewnego, jak i zwierząt gospodarskich, które
powinny zgodnie z ustawą pochodzić z gospodarstw ekologicznych.
Ekologiczne gospodarstwo rolne powinno znajdować się na terenie, na którym
nie występują przekroczenia dopuszczalnych stężeń szkodliwych substancji
zanieczyszczających powietrze, glebę i wodę (art. 5 wyżej cyt. Ustawy). W
ustawie przyjęto nieco odmienne niż w krajach Unii Europejskiej podejście
do wspierania finansowego producentów w okresie przestawiania i
prowadzenia gospodarstwa metodami ekologicznymi (art. 15 Ustawy).
Producentowi wytwarzającemu w ekologicznym gospodarstwie rolnym produkty
rolnictwa ekologicznego lub realizującemu program przestawiania
gospodarstwa rolnego na produkcję metodami ekologicznymi przysługuje
dotacja przedmiotowa (na podstawie art. 72 ustawy z dnia 26 listopada 1998
r. o finansach publicznych). Wielkość stawek reguluje Rozporządzenie
Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 22 maja 2002 roku (Dz.U, nr 65,
poz.595). Rolnicy mogą ubiegać się o przyznanie dotacji z tytułu:
- prowadzonych upraw ekologicznych z certyfikatem, bądź będących w okresie
realizacji programu przestawiania gospodarstwa rolnego na produkcję
metodami ekologicznymi,
- poniesionych kosztów usługi kontroli (tabela 1).
W krajach Unii Europejskiej subwencjonowanie rolnictwa ekologicznego
odbywa się w ramach programów rolno – środowiskowych i wynika z
pozytywnego wpływu rolnictwa ekologicznego na środowisko. Wymagania w
okresie przestawiania na ekologiczne metody produkcji określa Rozdział 3
Ustawy, dotyczący kontroli i certyfikacji. Przestawienie gospodarstwa
rolnego na produkcję metodami ekologicznymi według ustalonego programu
jest realizowane co najmniej przez 2 lata. W przypadku użytków zielonych
okres ten może zostać, za zgodą upoważnionej jednostki certyfikującej
skrócony do roku, pod warunkiem, że nie stosowano na nich w ciągu
ostatnich 3 lat środków ochrony roślin i nawozów niedozwolonych w
rolnictwie ekologicznym (art. 18 Ustawy).
Wprowadzony przez ustawę system kontroli i certyfikacji jest systemem
mieszanym tj.: państwowo – prywatnym, w którego skład wchodzą:
* Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, jako organ upoważniający prywatne
jednostki certyfikujące do prowadzenia kontroli i wydawania certyfikatów,
a poszczególne upoważnienia wydają:
* Minister właściwy do spraw rolnictwa – w zakresie produkcji rolnej oraz
pozyskiwania dziko rosnących roślin lub ich części;
* Minister właściwy do spraw rynków rolnych – w zakresie przetwórstwa
produktów rolnictwa ekologicznego;
* Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno – Spożywczych, która pełni
rolę urzędu nadzoru nad jednostkami certyfikującymi rolnictwo prowadzone
metodami ekologicznymi,
* Jednostki certyfikujące rolnictwo ekologiczne.
W 2003 roku MRiRW upoważnił do prowadzenia kontroli, wydawania i cofania
certyfikatów zgodności następujące jednostki certyfikujące:
Polskie Centrum Badań i Certyfikacji, Biuro ds. Badań i Certyfikacji
Oddział w Pile, ul. Śniadeckich 5, 64 – 920 Piła,
BIOEKSPERT S.C., ul. Grójecka 109, 02 – 120 Warszawa,
AGRO BIO TEST Sp. z o.o,
ul Nowousrynowska 166,
02 – 787 Warszawa,
Jednostka Certyfikacji Produkcji Ekologicznej
PNG Sp. z o.o W. Zajączków,
26 – 065 Piekoszów,
COBICO Sp. z o.o, ul. Lekarska 1,
26 – 065 Kraków.
System kontroli i certyfikacji ma być gwarantem dla konsumenta, że środki
żywnościowe oznakowane jako ekologiczne, są wytworzone metodami
ekologicznymi, a więc jest to żywność bez syntetycznych substancji
chemicznych pochodzących ze środków ochrony roślin, bez nawozów sztucznych
i innych dodatków używanych w przetwórstwie, bez antybiotyków i hormonów,
a wreszcie bez genetycznie modyfikowanych organizmów.
Najistotniejsze zagadnienia w zakresie znakowania i obrotu produktami
rolnictwa ekologicznego nakładają artykuły z Rozdziału 4 Ustawy, dotyczące
znakowania, przechowywania i przewozu produktów pochodzenia ekologicznego.
Ustawa o rolnictwie ekologicznym dostosowała prawo krajowe do regulacji
jakie w tym zakresie obowiązuje w Unii Europejskiej, co powinno sprzyjać
wymianie produktów rolnictwa ekologicznego pomiędzy Polską, a Krajami Unii
Europejskiej.
mgr inż. Anna Augustyńska-Prejsnar
Zakład Gospodarki Regionalnej i Agroturystyki
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Krośnie
Tabela 1.
Stawki dotacji do 1 ha uprawy ekologicznej dla gospodarstw podejmujących
produkcję i produkujących metodami ekologicznymi w 2003
Źródło: Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 22 maja 2002
roku (DzU, nr 65, poz. 595)
Rodzaj uprawy |
Stawka dotacji do ha uprawy w zł |
dla gospodarstw będących w kontrolowanym okresie – roku poprzedzającym
uzyskanie certyfikatu |
dla kontrolowanych gospodarstw posiadających certyfikat zgodności |
Uprawy warzywne |
500 |
400 |
Uprawy rolnicze |
200 |
150 |
Uprawy sadownicze |
550 |
450 |
Plantacje jagodowe |
550 |
500 |
Łąki, pastwiska |
80 |
50 |
Tabela 2.
Stawki dotacji do dofinansowania kosztów kontroli gospodarstw na zgodność
prowadzenia produkcji metodami ekologicznymi w 2003
Źródło: Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 22 maja 2002
roku (Dz U, nr 65, poz. 595)
Powierzchnia gospodarstwa |
Stawka w zł na 1 gospodarstwo |
Do 5 ha użytków rolnych |
300 |
6-10 |
350 |
11-20 |
400 |
21-50 |
450 |
51-100 |
500 |
Powyżej 100 ha użytków rolnych |
600 |
Renty strukturalne
Renty strukturalne, to inaczej, wcześniejsze emerytury
dla rolników, którzy znajdują się w wieku przedemerytalnym, a zdecydują
się w całości przekazać swoje grunty na powiększenie innego gospodarstwa
lub trwale przekazać je swoim następcom.
Przeznaczone są dla małżeństw prowadzących wspólnie gospodarstwa rolne,
samotnych rolników i rolniczek lub rolników, których małżonek pracuje poza
rolnictwem.
Renta strukturalna nie ma nic wspólnego z rentą inwalidzką. Jest rodzajem
emerytury /wynagrodzenia za całe życie ciężkiej pracy/. Wcześniejsze
przechodzenie na emeryturę w rolnictwie ma na celu: zapewnienie dochodu
starszym rolnikom, którzy zdecydują się na zaprzestanie gospodarowania,
poprawę struktury obszarowej gospodarstw rolnych oraz obniżenie średniej
wieku osób prowadzących działalność rolniczą / przyspieszenie procesu
wymiany pokoleń/.
W celu zmniejszenia rozdrobnienia gospodarstw, kraje unijne już dawno
wypracowały własne systemy wprowadzania wcześniejszych emerytur. Ze
względu na różną specyfikę gospodarstw rolnych poszczególnych państw, nie
stworzono uniwersalnego sposobu scalania gruntów. Jeszcze kilkanaście lat
temu, prawie 2/3 unijnych gospodarstw miało powierzchnię mniejszą niż 10
ha, dziś w wyniku oddawania ziemi przez starszych rolników, średnie
gospodarstwo rolne ma 18 ha. A oto przykłady:
Niemiecki rolnik może przekazać ziemię jedynie wykwalifikowanemu
gospodarzowi i nie może to być członek własnej rodziny. Może natomiast
zatrzymać sobie działkę służącą produkcji na własne potrzeby.
We Francji rolnik ubiegający się o rentę strukturalną musi mieć ukończone
55 lat życia i przez ostatnie 15 lat pracować w przekazywanym
gospodarstwie. Wraz z ziemią oddaje się również budynki, żywy inwentarz i
kwoty produkcyjne. Gospodarstwo może być przekazane członkowi rodziny, co
starszym osobom ułatwia podejmowanie decyzji.
W Irlandii na gospodarstwo przypada tylko jedna emerytura, nawet, gdy
małżonkowie pracują wspólnie. Dla pracowników lub członków rodziny, którzy
stracili pracę w wyniku likwidacji gospodarstwa, a przepracowali w nim
przynajmniej 2 lata, przewidziane są świadczenia. Rentę strukturalną można
dziedziczyć w przypadku śmierci rolnika przed upływem terminu korzystania
z niej.
Portugalski system przewiduje świadczenia dla rolnika, a także dla
małżonka oraz dwóch robotników rolnych lub członków rodziny. Rolnik musi
opłacać składkę na ubezpieczenie społeczne, aż do czasu osiągnięcia wieku
emerytalnego.
Najtrudniejsza była realizacja programu rent w Hiszpanii. Liczba rolników
korzystających z tych świadczeń nigdy nie była wysoka. Główną przeszkodą w
ich uzyskaniu jest zbyt wysoki próg minimalnego dochodu gospodarstwa oraz
granica wieku, wynosząca dla mężczyzn 60 lat.
W Unii Europejskiej rolnik, który chce skorzystać z wcześniejszej
emerytury, w momencie przekazywania gospodarstwa musi spełniać określone
kryteria: osiągnąć wiek co najmniej 55 lat, ale nie więcej niż wynosi wiek
emerytalny, prowadzić działalność rolniczą przez co najmniej 10 lat do
momentu przekazania gospodarstwa oraz całkowicie zaprzestać w2szelkiej
działalności.
Od 1 stycznia 2002 r. obowiązuje w Polsce ustawa o rentach strukturalnych.
Do otrzymania renty uprawniony jest rolnik, który spełnia następujące
warunki:
1. wiek: kobieta 55-60 lat, mężczyzna 60-65 lat,
2. jest właścicielem gospodarstwa rolnego liczącego co najmniej 3 ha,
3. przez ostatnie 10 lat działalność rolnicza była jego jedynym lub
głównym źródłem dochodu,
4. przez ostatnie 10 lat podlegał co najmniej przez 5 lat ubezpieczeniu
emerytalno-rentowemu,
5. gospodarstwo zostało przekazane następcy, sprzedane lub przekazane
Skarbowi Państwa,
6. nie prowadzi już działalności rolniczej.
Renty strukturalne otrzymywać można w Polsce do czasu osiągnięcia wieku
emerytalnego, tj. maksimum 5 lat. Renta ta wynosi obecnie 1,5 razy
najniższej emerytury, czyli około 900,- zł.
Renta ta nie należy się automatycznie. Uprawniony rolnik musi złożyć
wniosek o jej przyznanie w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w
I-szym kwartale każdego roku. Wypłata pierwszej renty następuje
najwcześniej od 1 stycznia roku następnego.
Jednym z kryterium dostępu jest przekazanie gospodarstwa rolnego, np. na
powiększenie innego gospodarstwa, do wykorzystania dla celów naukowych lub
doświadczalnych, albo do zalesienia gruntów Lasom Państwowym. Oprócz tego
swoje gospodarstwo rolne właściciel może przekazać na inne cele niż
rolnicze, a także na rzecz jednostek samorządu terytorialnego.
Wypłata renty strukturalnej ulega zawieszeniu, jeżeli uprawniony podejmie
pracę zarobkową podlegającą ubezpieczeniu społecznemu. W przypadku śmierci
uprawnionego do jej pobierania, świadczenie wypłaca się jego małżonkowi,
pomniejszone o dodatek na małżonka /nie dłużej jednaki niż do dnia, do
którego świadczenie pobierałby uprawniony/.
/dk/ |